صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/06/05
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر لار
موضوع
تسری مقررات تغلیظ دیه در صورت حدوث صدمه و فوت در ماه‌های حرام
پرسش
اگر صدمه و فوت هر دو در یک ماه حرام نباشند و در دو ماه حرام متفاوت وقوع پیدا کنند، آیا مشمول تغلیظ دیه (نفس) می‌شود؟
نظر هیئت عالی
ملاک تغلیظ آن است که صدمه و فوت هر دو در ماه حرام باشد. ضرورتی به این که مقید به یک ماه حرام باشد نیست. نتیجتا به صحت نظریه اکثریت اعلام عقیده می‌شود.
نظر اکثریت
با توجه به اطلاق ماده 555 از قانون مجازات اسلامی 1392، صدمه یا فوت در هر ماه حرام باشند، مشمول تغلیظ دیه می‌گردند و با توجه به مقصود قانون‌گذار از وضع این ماده آنچه اهمیت دارد این است که هردو در یکی از ماه‌های حرام باشند چه یکسان چه متفاوت.
نظر ابرازی
در خصوص مکان‌های حرام در فقه نظر غالب بر این است که صدمه و فوت هر دو در محدوده مکان‌های حرام باشند و اگر هریک یا جزئی از هرکدام از این دو مورد خارج از محدوده مکان حرام باشند مشمول تغلیظ دیه نمی‌گردند. ضمن اینکه حکم ماده 555 از قانون مجازات اسلامی 1392 در خصوص تغلیظ دیه استثنائی است و اصل تفسیر مضیق در حقوق کیفری اقتضاء می‌کند، تفسیر از قوانین دایره شمول آن را نسبت به مصادیق منطبق محدود نماید که این مهم در صورت پذیرفتن نظر اکثریت موجب گسترده شدن دایره شمول تغلیظ دیه می‌گردد.
علاوه بر این موضوع جهت کشف مقصود قانون‌گذار در این خصوص با توجه به صدر ماده به نظر می‌رسد هدف از کلمه (هردو) پس از رفتار مرتکب و فوت قرینه‌ای بر این موضوع باشد که هردو باید در یکی از ماه‌های حرام وقوع پیدا کنند.