صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1388/07/08
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت
موضوع
نحوه رسیدگی به ادعای همسر و فرزندانی که مدعی عدم دریافت نفقه هستند
پرسش
با توجه به مواد 1107 و 1199 قانون مدنی (نفقه)، چنان‌چه زن و فرزندان مدعی شوند که زوج نفقه آنان را در حالی‌که در منزل وی ساکن هستند نمی‌پردازد، نحوه رسیدگی و صدور حکم چگونه است؟
نظر هیئت عالی
در مورد مطالبه نفقه زن و فرزندان، به موجب ماده 1106 قانون مدنی «در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است» و مطابق ماده 1107 (اصلاحی سال 1381) همان قانون، چگونگی نفقه و خصوصیات تعریف شده است و نیز حسب مقررات ماده 1199 قانون مدنی «نفقه اولاد برعهده پدر است...» و اگر زن و فرزندان مدعی شوند که نفقه آن‌ها پرداخت نشده است، چون اصل پرداخت نفقه است و عدم پرداخت آن خلاف اصل است، مدعی (که در این‌جا زن و فرزندان هستند) باید در خصوص عدم پرداخت نفقه دلایل لازم را اقامه نمایند.
در مورد زن و فرزندانی که در منزل متعلق به زوج ساکن هستند و مخارج آن‌ها به وسیله زوج و پدر پرداخت نمی‌شود، چون نفقه فقط مسکن نیست و البسه و غذا و اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و غیره را نیز شامل می‌شود، برای مطالبه این قسمت از نفقه باز هم مدعی (که زن و فرزندان هستند) باید برای عدم پرداخت نفقه از طرف پدر یا زوج، دلایل لازم را اقامه نمایند.
نظر اتفاقی
به طور کلی با توجه به این‌که وظیفه قانونی زوج به عنوان رئیس خانواده، پرداخت نفقه افراد واجب‌النفقه می‌باشد، چنان‌چه موضوع عدم پرداخت نفقه مطرح شود، بار اثبات دلیل در مورد پرداخت نفقه برعهده زوج می‌باشد مگر به دفاع نشوز زن راجع به نفقه مشارالیها. طبق قانون وظیفه پرداخت نفقه با مرد است و قانوناً ذمّه مرد مشغول است و دلیل برائت را خود باید بدهد.