صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/09/13
برگزار شده توسط: استان کهگیلویه و بویراحمد/ شهر دوگنبدان
موضوع
اظهار نظر سبق در پرونده دادیاری به عنوان یکی از موارد امتناع از رسیدگی
پرسش
چنانچه مرجع اظهار نظر دادسرا در خصوص قرار صادره از دادیاری نظر خود را مبنی بر تأیید قرار یا رد آن ابراز نماید سپس به دادرس یا مستشار تبدیل وضعیت گردد آیا اظهارنظر سابق از موجبات امتناع از رسیدگی می‌باشد یا خیر ؟
نظر هیئت عالی
چنانچه دادیار یا دادستان در پرونده ای اظهارنظر ماهیتی کرده باشد مانند موافقت با قراز جلب به دادرسی با فرض تغییر سمت به عنوان دادرس دادگاه مستند به بند (ت) از ماده 421 ق.آ.د.ک باید قرار امتناع از رسیدگی صادر نماید.
نظر اکثریت
باید دو فلسفه را در نظر بگیریم یکی شأن نزول ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری و ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی و دوم فلسفه ایجاد دادسرا. در مورد نخست آنچه هدف قانون گذار است حفظ بی طرفی مقام قضا و احتراز از ایجاد شائبه بوده است پس اگر دادیاری که قرار صادر کرده در مقام حکم هم بخواهد اظهار نظر کند خلاف این فلسفه عمل کرده است وانگهی مقام اظهار نظر با نظر خود قرار را قطعی می کند و چگونه می‌تواند قراری را که در مرحله تعقیب و تحقیق تأیید کرده و یا بر اساس نظر او قرار صادر کرده است در مقام دادرس نقض کند دوم فلسفه تأسیس دادسرا است آنچه که این امر ایجاب کرده تفکیک مقام تعقیب از دادرسی است اگر اظهارنظر مقام سابق را در مقام قضاوت هم مجاز بدانیم عملاً دو نهاد را تجمیع کرده ایم که خلاف فلسفه قانون گذار است بنابراین اظهار نظر دادیار اظهار نظر در قرارهای ماهوی از موارد امتناع از رسیدگی می‌باشد.
نظر اقلیت
آراء صادره از دیوان عالی کشور از جمله رأی شماره 517- 18/11/67 که می گوید نظر دادرس دادگاه کیفری بر قابل تعقیب دانستن متهم که ضمن رسیدگی شکایت از قرار منع پیگرد ابراز شود اظهار عقیده در موضوع اتهام نبوده و از موارد رد دادرسی نیست و نظریه مشورتی شماره 2767/793- 18/11/93 اداره حقوقی قوه قضائیه اظهار نظر دادرس مبنی بر تأیید منع تعقیب از موارد رد دادرس نیست،