تاریخ نظریه: 1395/08/26
شماره نظریه: 7/95/2155
شماره پرونده: 1523-1/186-95
استعلام:
چنانچه شخصی در زمان حاکمیت قانون مجازات اسلامی مصوب 75 سابق به پرداخت مقادیری دیه درحق شخص دیگری محکوم شود وحکم اعسار از پرداخت دیه صادر و مقرر شود که مبلغی به عنوان پیش قسط وماهانه مبلغ دو میلیون ریال درحق محکوم به پرداخت نماید و بر این اساس محکومٌ‌علیه دیه مقرر در دادنامه را پرداخت نماید آیا ماده 490ق.م.ا مصوب سال 92 شامل حال وی در سال جاری خواهد شد یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا معیار محاسبه مجموع میزان دیه بر اساس قیمت زمان پرداخت و به روز می‌باشد یا اینکه به جهت تعیین مبلغ ریالی افزایشی نخواهد داشت./
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در مورد حکم پرداخت دیه به اقساط، هرگاه دادگاه متعاقب توافق طرفین، مبلغ معینی را به عنوان دیه در حکم، تعیین نموده یا کل دیه به مبلغ معین تقسیط شود، ملاک احتساب اقساط همان مبلغی است که تعیین شده است و نوسانات بعدی تأثیری در آن ندارد. ولی هرگاه متهم را به پرداخت عین معین محکوم نماید و در زمان صدور حکم تقسیط پرداخت، اقساط به مبلغ معین محاسبه و تعیین نگردد و دادگاه به تقسیط عین (دیه) حکم صادر کند، چون محکوم‌علیه باید عین محکوم‌به را تقسیط شده به محکوم‌له بدهد، در صورت تعذر از پرداخت عین، با توجه به ماده 490 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، قیمت یوم‌الادا باید ملاک محاسبه قرار گیرد؛ مگر اینکه طرفین در خصوص مبلغ توافق نمایند.