تاریخ نظریه: 1396/03/30
شماره نظریه: 7/96/726
شماره پرونده: 69-681/1-783
استعلام:
نظر به اینکه حسب مفاد ماده 105 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 با گذشت زمان حسب نوع و درجه بزه تعقیب متهم موقوف می‌گردد و بزه بی احتیاطی در امر رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی شبه عمد با وصف رانندگی بدون گواهی‌نامه فارغ از دیه ای که باید به مصدوم پرداخت شود حسب محازات قانونی از جمله جرایم تعزیری درجه 6 محسوب می‌شود که با گذشت پنج سال از تاریخ وقوع بزه یا آخرین اقدام تعقیبی تعقیب متهم موقوف می‌گردد حال با توجه به موضوع فوق سوالات ذیل مطرح می‌گردد که:
اولاً: با توجه به اینکه حسب مفاد ماده 14 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 دیه جزء مجازات‌ها محسوب می‌گردد آیادر خصوص جرایم دو جنبه‌ای منجر به دیه مانند بزه فوق قواعد مرور زمان جاری می‌باشد یا خیر؟
ثانیاً: در صورت مثبت بودن پاسخ سوال اول آیا باید حسب مفاد ماده 113 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 که از عبارت دعوی استفاده نموده است بعد از صدور قرار موقوفی تعقیب شاکی ارشاد به طرح دعوی در مراجع حقوقی غیر کیفری گردد یا اینکه حسب مفاد ماده 85 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 92 باید پرونده جهت صدور حکم مقتضی به دادگاه کیفری ارسال گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اگرچه مطابق بند (ث) ماده 14 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 دیه، یکی از اقسام مجازات‌ها است اما مفاد مواد 105 تا 113 قانون یاد شده و تبصره 1 ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 نشان می‌دهد که مرور زمان صرفاً در مجازاتهای تعزیری مجرا است و شامل دیه نمی‌شود و در جرائم دو جنبه‌ای مثل بی‌احتیاطی در رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی، مرور زمان فقط شامل جنبه تعزیری می‌شود. به عبارت دیگر دیه علیرغم قرار گرفتن در عدد مجازات‌ها، مجرایی برای مرور زمان نیست ولی این امر موجب نمی‌شود که اگر جرمی دارای تعزیر و دیه باشد، مقررات مرور زمان نسبت به جنبه تعزیری آن جاری نشود.
2- در فرض سوال، در صورتی که جنبه تعزیری بزه بی‌احتیاطی در امر رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی، مشمول مرور زمان شود، پس از صدور قرار موقوفی در دادسرا، مطابق ماده 85 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، پرونده به دستور دادستان برای صدور حکم مقتضی در خصوص دیه به دادگاه ارسال می‌شود.