صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/06/02
برگزار شده توسط: استان تهران/ شهر تهران
موضوع
بررسی وجوه واریزی افراد در طرح ملی مسکن به عنوان مستثنیات دین
پرسش
در طرح ملی مسکن برای افراد بی‌بضاعت دولت حساب بانکی خاص هر فرد متقاضی تهیه کرده که این افراد مبالغی جهت مسکن به این حساب‌ها واریز کرده تا دولت با تسهیلاتی که برای آنها به این حساب‌ها واریز می‌کند اقدام به ساخت مسکن برای انها نماید. حال سوال این است؛ آیا این وجوهی که در حساب این افراد واریز می‌شود، مشمول مستثنیات دین است؟
نظر هیات عالی
مستفاد از تبصره 2 ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی و از آنجایی که وجوه واریزی به حساب بانکی خاصی جهت تهیه مسکن در اجرای طرح ملی مسکن برای افراد بی‌بضاعت و کم بضاعت می‌باشد؛ بنابراین همانند ودیعه مسکن وجوه واریزی به صندوق مذکور که با کمک تسهیلات دولت جهت تبدیل به مسکن تدارک شده، در زمره مستثنیات دین می‌باشد.
نظر اکثریت
این وجه نه مسکن است و نه ودیعه مسکن؛ بلکه نوعی پولی است که فرد جمع‌اوری و یا تحصیل کرده است و به حساب خاصی واریز کرده است که ممکن است منجر به مسکن شود و ممکن است نشود. از آنجا که حکم عام و اولیه توقیف اموال محکوم‌علیه جهت وصول محکوم‌به است و مستثنیات دین، امری خاص است و باید در حدود نص و به قدر متیقن تفسیر شود و هرگاه ما در موضوعی شک کردیم که ایا از موارد حکم عام است یا مشمول حکم خاص است باید ان را به عام ملحق کنیم. در اینجا نیز در مورد این پول واریز شده به حساب شک می‌کنیم که آیا توقیف آن مجاز است یا خیر؟ طبق حکم عام اباحه توقیف تمام اموال محکوم‌علیه، می‌گوییم توقیف آن مجاز است.
نظر اقلیت
همانطور که طبق بند «ز» ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی؛ ودیعه مسکن که وجهی است جهت تهیه مسکن فرد جزء مسثنیات دین است چون این وجوه نیز بالقوه نوعی مسکن است و برای تهیه مسکن فرد می‌باشد تا زمانی که برای این منظور در حساب بانکی توقیف و نگهداری می‌شود، از انجا که فردی که خود مسکن را با پول خود خریده است جزء مستثنیات دین می‌باشد به طریق اولی وجهی که با کمک دولت قرار است تبدیل به مسکن شود و فرد جز از این طریق امکان خانه‌دار شدن ندارد جزء مستثنیات دین است.