صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/04/11
برگزار شده توسط: استان لرستان/ شهر نورآباد
موضوع
بررسی ملاک رسیدن دیه به ثلث
پرسش
در یک درگیری خانوادگی زوج با ضربات متعدد و متوالی چوب، همسر خود را مورد ضرب و جرح قرار می‌دهد و باعث آسیب‌هایی از جمله یک فقره مأمومه در سر، قطع دست راست و خرد شدگی بدون بهبود و متلاحمه دست چپ نسبت به شاکی (همسرش) شده است. حال با احراز شرایط و ارکان مجرمیت متهم، ملاک رسیدن دیه صدمات وارده به شاکی به ثلث و نتیجتاً تنصیف دیه کدام است؟ (مجموع دیات صدمات وارده، مجموع دیات و آسیب‌های هر عضو، هر آسیب به نحو جداگانه یا ملاک دیگر)
نظر هیئت عالی
ملاک رسیدن دیه زن به ثلث اگر آسیب‌های وارده به عضو عرفاً یک آسیب و جنایت محسوب شود دیه همه صدمات است.
نظر اکثریت
ماده 561 قانون مجازات اسلامی در مقام بیان و تأسیس یک اصل است، اصل این است که ملاک در رسیدن دیه زن به ثلث جهت تنصیف، دیه هر صدمه و آسیب به صورت جداگانه است. ولی اگر آسیب‌های وارده بر یک عضو عرفاً یک آسیب و جنایت محسوب شود ملاک دیه همه صدمات است و مراد از عرف، عرف عموم است که توسط قاضی محکمه قابل تشخیص و استخراج می‌باشد. ماده 538 قانون مجازات اسلامی و ماده 541 قانون مجازات اسلامی در مقام بیان اصل عدم تداخل دیات بوده که منافاتی به ذیل ماده 561 قانون مجازات اسلامی ندارد. بنابراین در فرض سوال، اولاً جهت تنصیف دیات هر عضو جداگانه بررسی ولی در یک عضو (دست چپ) اگر عرفاً دو جنایات یک آسیب و جنایت محسوب شوند جهت تنصیف ملاک رسیدن دیه ثلاث، مجموع دیات و آسیب‌های یک عضو یک عضو (دست چپ) است.
نظر اقلیت
برابر ماده 541 قانون مجازات اسلامی و ماده 543 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اصل عدم تداخل دیات است و در فرض سوال اگر مجموع شرایط ماده 543 قانون مجازات اسلامی وجود داشته باشد می‌توان جنایات و آسیب‌های متعدد را یک جنایت محسوب نمود و نتیجتاً در فرض سوال ملاک رسیدن دیه به ثلث با توجه به اینکه جنایات از یک نوع نیستند (فقدان شرط اول ماده 543 قانون مجازات اسلامی) دیه هر آسیب به صورت جداگانه است.