تاریخ نظریه: 1398/06/26
شماره نظریه: 7/98/833
شماره پرونده: 98-168-833 ک
استعلام:
احتراما با توجه به اینکه بر اساس ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری در حوزه قضایی هر شهرستان و در صلاحیت دادگاه‌های آن حوزه دادسرای عمومی و انقلاب تشکیل می‌شود حال چنان‌چه پرونده ای با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری همان حوزه قضایی ارسال گردد و دادگاه مزبور در راستای بند الف ماده 340 آیین دادرسی کیفری خود را صالح به رسیدگی نداند و قرار عدم صلاحیت به شایستگی دادگاه کیفری حوزه قضایی دیگر صادر کند سوال آن است که
اولاً دادگاه کیفری دو حوزه قضایی اخیر که قرار عدم صلاحیت به شایستگی آن دادگاه صادر شده است باید پرونده را به منظور انجام مجدد تحقیقات مقدماتی و صدور کیفرخواست مجدد احتمالی به دادسرای حوزه قضایی خود ارسال کند یا خیر؟
ثانیا چنان‌چه پاسخ منفی باشد و از طرفی پرونده دارای نقص تحقیقات باشد دادگاه مزبور انجام تحقیقات را به کدام دادسرا محول می‌نماید؟ (دادسرای حوزه قضایی متبوع یا دادسرای صادر کننده کیفرخواست)
خواهشمند است دستور فرمایید با طرح موضوع در کمیسیون‌های تخصصی مربوطه نظریه آن کمیسیون جهت ارشاد و بهره برداری به این حوزه قضایی اعلام وارسال گردد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- درفرضی که متعاقب پایان مرحله تحقیقات مقدماتی، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری شهرستان الف و سپس از سوی این دادگاه با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه کیفری شهرستان ب، ارسال شده است، این دادگاه باید با توجه به اطلاق بند الف ماده 335 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 مبادرت به رسیدگی نماید و صرف صدور کیفرخواست از سوی دادسرای فاقد صلاحیت محلی، مجوز عدم رسیدگی دادگاه و ارسال پرونده به دادسرایی که در معیت آن انجام وظیفه می‌نماید، نمی‌باشد، علاوه بر این با صدور کیفرخواست مرحله تحقیقات مقدماتی به پایان رسیده و مرحله دادرسی در معنای اخص آغاز می‌شود و تجدید مراحل رسیدگی به پرونده، در واقع تجویز رسیدگی به آن در دو نوبت در مرحله تحقیقات مقدماتی است که بر خلاف اصول حاکم بر دادرسی کیفری است و این امر می‌تواند موجبات اخلال در نظم دادرسی، تضییع حقوق اشخاص و اتخاذ تصمیمات متناقض را فراهم کند؛ لذا بدون وجود نصّ قانونی، ارسال پرونده از سوی دادگاه کیفری صالح به دادسرا به منظور رسیدگی مجدد و صدور کیفرخواست، فاقد وجاهت قانونی است.
2- در فرض سوال که تحقیقات انجام شده از سوی دادسرای صادرکننده کیفرخواست ناقص است، مطابق ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، چون دادسرای عمومی و انقلاب هر شهرستان در معیت دادگاه های همان حوزه قضایی انجام وظیفه می کند، لذا طبق ماده 274 قانون یادشده، دادگاه صالح می‌تواند رأسا اقدام به تکمیل تحقیقات نموده و یا آن را از دادسرای متبوع خود درخواست کند.