صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1386/11/10
برگزار شده توسط: استان اردبیل/ شهر مشگین شهر
موضوع
درخواست خلع ید واهب از عین موهوبه با گذشت مدت زمان طولانی از تاریخ وقوع هبه
پرسش
فردی در مورد مغازه‌ای سند رسمی دارد؛ در سال 1369 به صورت عادی مغازه را به یکی از اقوام خود هبه کرده ولی سند رسمی تنظیم نکرده است و بعد از هفده سال درخواست خلع ید از مغازه مزبور نموده است. حال با توجه به مقدمه مزبور با شرایط زیر آیا درخواست ایشان مجوز قانونی دارد؟1. هبه معوض بوده و عوض هم داده شده است.2. در عین موهوبه تغییر اساسی انجام شده است.3. عین موهوبه در زمان تصرف متهب به عقد رهن درآمده مجدداً در تصرف متهب می‌باشد.با عنایت به مراتب و با رعایت مواد 46، 47 و 48 قانون ثبت و ماده 803 قانون مدنی آیا واهب می‌تواند رجوع کند؟ به صورت مستدل توضیح داده شود
نظر هیئت عالی
در ماده 803 قانون مدنی مقرر است که واهب بعد از قبض می‌تواند با بقای عین از هبه رجوع کند مگر در موارد ذیل:
1- در صورتی‌که متهب پدر یا مادر یا اولاد واهب باشد.
2- در صورتی‌که هبه معوض بوده و عوض هم داده شده باشد.
3- در صورتی‌که عین موهوبه از ملک متهب خارج شود.
4- در صورتی‌که در عین موهوبه تغییری حاصل شود.
با توجه به مراتب مرقوم و این‌که گفته شده در دعوای مطروحه، هبه معوض بوده و عوض هم داده شده و در عین موهوبه تغییرات اساسی حاصل گردیده دیگر مسئله رجوع از هبه منتفی است و با گذشت مدت زمان طولانی از تاریخ وقوع هبه دعوای تخلیه وجهه قانونی نداشته و دعوا محکوم به بطلان است.
بدیهی است عدم ثبت ملک به موجب تضییع حقوق متهب نیست و متهب می‌تواند برای ثبت ملک به نام خودش اقدام نماید.
نظر اتفاقی
هر چند سند رسمی به موجب مواد 22 قانون ثبت اسناد به نام متهب تنظیم نگردیده نظر به استقرار مالکیت عین موهوبه در ید متهب و با توجه به مدت زمان انتقال عین موهوبه و این‌که در مانحن‌فیه تغییرات اساسی در عین موهوبه صورت گرفته مع‌هذا ضمن این‌که واهب حق رجوع ندارد عدم انتقال سند رسمی به نام متهب بر اساس مقررات مواد 22 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک کشور نیز نافی مالکیت متهب نیست و مشارٌالیه می‌تواند دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به طرفیت واهب تقدیم نماید و دعوای خواهان تحت عنوان خلع ید محکوم به بطلان خواهد بود.