تاریخ نظریه: 1401/10/14
شماره نظریه: 7/1401/1023
شماره پرونده: 1401-127-1023 ح
استعلام:
به موجب ماده 575 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1393/7/8 «هرگاه در اثر وقوع جرم، ضرر و زیان مادی به نیروهای مسلح وارد شود، یگان مربوط مکلف است تمام ادله و مدارک خود را به مرجع تعقیب تسلیم کند و نیز تا قبل از اعلام ختم دادرسی، خواسته ضرر و زیان خود را تسلیم دادگاه کند. مطالبه ضرر و زیان و رسیدگی به آن، مستلزم رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی است اما نیازی به پرداخت هزینه دادرسی ندارد».
نظر به این‌که هدف از وضع این مقرره تعیین تکلیف در خصوص چگونگی پیگیری جبران ضرر و زیان وارده به سازمان‌های نیروهای مسلح است و نیز در شق پایانی آن پرداخت هزینه دادرسی در این راستا منتفی دانسته شده است؛ خواهشمند است اعلام فرمایید آیا حکم ماده یادشده ماهیتاً در خصوص دادگاه‌های نظامی ساری و جاری است یا چنانچه رسیدگی به جرم در صلاحیت دادگاه عمومی و انقلاب باشد، باز هم پرداخت هزینه دادرسی منتفی است یا این‌که مطابق ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 این امر مستلزم رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
از مواد 15، 575 و 648 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 چنین مستفاد است که هرگاه در اثر وقوع جرم، ضرر و زیان مادی به نیروهای مسلح وارد شود و به تبع آن، یگان مربوط دادخواست ضرر و زیان تسلیم دادگاه کند، رسیدگی به دعوای مزبور نیازی به پرداخت هزینه دادرسی ندارد؛ بنابراین، معافیت مذکور اعم از آن است که مراجع قضایی نظامی و یا مراجع کیفری عمومی به دعوای ضرر و زیان ناشی از جرم رسیدگی کنند.