تاریخ نظریه: 1402/10/16
شماره نظریه: 7/1402/742
شماره پرونده: 1402-186/1-742ک
استعلام:
1- با توجه به سکوت قانون، چنانچه قاضی دادگاه کیفری دو و یا حتی قاضی دادگاه حقوقی، بعد از صدور رای و قطعیت آن (چه در دادگاه بدوی چه دادگاه تجدیدنظر) متوجه اشتباه خود در رای صادره گردد، باید به چه صورت اقدام نماید؟
2- در راستای تقاضای محکوم‌علیه مبنی بر اعمال ماده 77 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، با توجه به قید دادگاه صادر کننده رای در متن ماده (نه دادگاه صادر کننده رای قطعی) آیا اعمال مقررات این ماده با وجود قطعیت حکم در دادگاه تجدیدنظر استان، از وظایف دادگاه بدوی می‌باشد یا دادگاه تجدیدنظر؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- در صورتی که قاضی دادگاه صادرکننده رای به هر علت در صدور رای دچار اشتباه شده باشد و پی به اشتباه خود ببرد، در صورتی که حکم صادره قطعیت یافته باشد و آن را مشمول ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بداند، مراتب را به مقامات ذی‌ربط در قوه قضاییه اعلام می‌کند و در هر حال، با توجه به موازین قانونی فعلی، قاضی صادرکننده رای مجاز به عدول از رای خود و یا درخواست تجدید نظر نسبت به آن نیست و دادگاه تجدید نظر نیز پیش از نقض رای اشتباه، مجاز به رسیدگی به تجدید نظرخواهی نیست.
2- منظور از «دادگاه» در ماده 77 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، دادگاهی است که رای لازم‌الاجراء صادر کرده است. بدیهی است در صورتی که رای دادگاه نخستین ذاتاً قطعی باشد و یا به علت عدم طرح در دادگاه تجدیدنظر قطعیت یافته باشد، دادگاه نخستین دادگاه صادرکننده رای قطعی است و چنانچه رای دادگاه نخستین در دادگاه تجدیدنظر، تایید و یا این مرجع پس از نقض رای دادگاه نخستین راسا مبادرت به صدور حکم کند، دادگاه تجدیدنظر صادرکننده رای قطعی است.