صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/01/28
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر بندر ترکمن
موضوع
حق امضا دو شخصیت حقوقی با یک نفر
پرسش
خواهان به طرفیت خواندگان که شخصیت حقوقی یک شرکت و همچنین احدی از دارندگان امضای آن شرکت می‌باشد، دعوی را مطرح می‌نماید. در حین ابلاغ به شخص حقوقی متاسفانه اقامتگاه وی به طور دقیق مشخص نبوده لذا دادگاه از سازمان ثبت شرکتها آخرین اقامتگاه شخص حقوقی را استعلام می‌نماید پس از مشخص شدن اقامتگاه شخص حقوقی دادگاه مبادرت به ابلاغ اوراق به آخرین اقامتگاه شخص حقوقی نموده که پس از اعاده اوراق ابلاغ شده شخص حقوقی از آخرین اقامتگاه خود نقل مکان نموده و به جای آن شرکت دیگری مستقر شده لذا امکان ابلاغ فراهم نمی‌باشد آیا دادگاه می‌تواند به احدی از خواندگان که دارنده حق امضا شرکت می‌باشد توامان ابلاغ شرکت مذکور و همچنین ابلاغ شخص دارنده حق امضا را انجام دهد. آیا می‌توان مجدداً ابلاغ را به آخرین اقامتگاه شخص حقوقی ارسال نمود و تذکراً به مامور ابلاغ ارشاد کرد؟ که در هر صورت نسبت به الصاق ابلاغیه به درب آخرین اقامتگاه شخص حقوقی و استعلام از اداره ثبت شرکتها اقدام نمود؟
نظر هیات عالی
با توجه به تشریفات ابلاغ و آمره بودن مقررات آن و آثار حقوقی و تاثیر این ابلاغ بر روند دادرسی پرونده، رعایت مقررات و تشریفات ابلاغ، امری و غیر قابل اغماض می‌باشد. مع‌الوصف نظر اکثریت مورد تایید هیات عالی می‌باشد.
نظر اکثریت
به نظر می‌رسد در خصوص موضوع سوال به هیچ عنوان نمی‌توان به احدی از خواندگان که اتفاقاً دارنده حق امضا شخصیت حقوقی به دو عنوان ابلاغ کرد یکی به عنوان دارنده حق امضا شخص حقوقی و دیگری به عنوان ابلاغ به خود آن فرد به عنوان احدی از خواندگان چرا که وفق ماده 76 از قانون آیین دادرسی مدنی ابلاغ باید به محل اقامتگاه شخص حقوقی صورت می‌گیرد و سپس در آنجا به دارنده حق امضا ابلاغ گردد و نه این که به فرض مثال به اقامتگاه دارنده حق امضا رجوع شده و در آنجا ابلاغیه مربوط به شخص حقوقی به وی ابلاغ گردد حتی زمانی که دارنده حق امضا دارای ثبت ثنا بوده در اینجا نمی‌توان به عنوان اینکه این دارنده حق امضا احدی از خواندگان است و همچنین به عنوان دارنده حق امضای شخص حقوقی به وی ابلاغ کرد زیرا بر خلاف مفاد مقرر در ماده 76 است که شرح فوق به آن اشاره شد مستند این حرف ما همان ماده 76 از قانون آیین دادرسی مدنی است چراکه در این ماده مقرر می‌دارد در ابلاغ به شخص حقوقی نیز باید مفاد مواد 68و 69 و 72 از قانون آیین دادرسی مدنی نیز رعایت گردد. توضیح آنکه در ماده 69 از قانون مذکور نیز مقرر می‌دارد که ابلاغ به محل اقامتگاه خوانده انجام شده و در همان اقامتگاه چنانچه شخص خوانده نبود به احدی از بستگان وی در همان اقامتگاه خوانده ابلاغ خواهد شد. بنابراین در خصوص شخص حقوقی نیز باید همین مورد رعایت شود و ما نهایتاً باید به آخرین اقامتگاه شخص حقوقی ابلاغ کنیم و در همان اقامتگاه به احدی از دارندگان حق امضا ابلاغ خواهد شد. همچنین در خصوص موضوع سوال دوم به نظر می‌رسد در اینجا چاره‌ای جز الصاق به آخرین اقامتگاه شخص حقوقی نباشد هرچند که ممکن است شرکت دیگری و یا حتی مثلا مغازه خوار و بار فروشی در آنجا باز شده باشد همچنین به هیچ عنوان نمی‌توان در این خصوص نشر آگهی کرد چراکه مقررات ویژه در قانون آیین دادرسی مدنی برای شخص حقوقی وجود دارد و آن هم ابلاغ به آخرین اقامتگاه وی وفق استعلام از اداره ثبت شرکتها است.
نظر اقلیت
در خصوص اینکه نمی‌توان به دارنده شخص حقوقی به محل اقامتگاه دارنده حق امضا ابلاغی انجام نمود هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای وجود ندارد. البته به نظر می‌رسد با توجه به اینکه در حال حاضر از طریق سیستمی و سامانه ثنا تمامی ابلاغ‌ها صورت گیرد اینجا با کمی اغماض می‌توان ابلاغ به شخص حقوقی را به استثنای دارنده حق امضا نیز ابلاغ نمود و عملاً در اینجا آنچه مدنظر قرار دارد و ملاک اطلاع مجموعه گرداننده شخص حقوقی از دعوایی که به طرفیت آنها اقامه شده است می‌باشد. البته همانطور که گفته شد با کمی اغماض چنین قابلیتی وجود دارد همچنین در خصوص موضوع سوال دوم دوستانی که نظر بر آن دارند که به هر حال باید به آخرین اقامتگاه شخص حقوقی ابلاغ را انجام داد باید به این سوال پاسخ دهند که به فرض سوال شما به جای شخص حقوقی یک شخص حقوقی دیگر و یا مثلاً یک مغازه خوار و بار فروشی باز شده است و اینجا با توجه به مقررات و قانون باید به هر حال به همان درب خوار و بارفروشی ابلاغ را الصاق نمود سوال دیگر و فرض دیگر این است که چنانچه آن اقامتگاهی که از اداره ثبت شرکتها استعلام کردیم به کلی نابود شده است و هیچ گونه اثری از آن اقامتگاه نیست آیا در اینجا باید به آجرهای خراب شده اقامتگاه استعلامی الصاق را انجام داد؟ لذا یا باید ابلاغ به اقامتگاه دارندگان حق امضا را ملاک قرار دهیم و یا اینکه در اینجا به صورت نشر آگهی مبادرت به ارسال ابلاغیه جهت رویت خوانده نماییم که به نظر می‌رسد راه حل دوم صائب است.