صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/08/06
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر کاشمر
موضوع
حد نصاب تعداد افراد در تحقق جرم منازعه موضوع ماده 615 قانون تعزیرات در هر دو طرف نزاع و تاثیر اثبات ادعای یک طرف نزاع در تحقق جرم مذکور
پرسش
برای تحقق جرم منازعه موضوع ماده 615 قانون تعزیرات اگر مجموع نزاع کنندگان سه نفر بوده به طوری که یک طرف یک نفر و طرف دیگر دو نفر، آیا برای تحقق جرم نزاع کافیست ؟ یا اینکه هر طرف نزاع حداقل بایستی دو نفر باشند؟
چنانچه اقدام یک طرف دفاع مشروع تلقی گردد آیا تاثیری در تحقق جرم نسبت به طرفهای دیگر ولو تعداد آنها دو نفر باشد دارد؟
نظر هیئت عالی
عبارت عده‌ای که در ماده 615 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب سال 75 آمده است؛ دلالت بر حضور سه نفر در منازعه دارد اعم از این که یک طرف نزاع یک نفر و طرف دیگر دو نفر باشد همچنین با توجه به تبصره یک ماده 615 قانون اشعاری و ماده 156 با فرض دفاع مشروع تلقی شدن اعمال یک طرف منازعه و عدم مجازات آنها این امر موجب خروج طرف مقابل از اتهام شرکت در منازعه نخواهد بود و به مجازات جرم محکوم خواهند شد.
نظر اکثریت
اکثریت همکاران بر این عقیده هستند که عبارت عده ای در ماده 615 قانون تعزیرات حداقل سه نفر بوده و عبارت بعدی با یکدیگر حکایت از این دارد که اگر تعداد سه نفر با یکدیگر نزاع کنند ولو تعداد یک طرف یک نفر باشد مشمول ماده مذکور می گردند.
و اگر اقدام یک طرف دفاع مشروع تلقی گردد با توجه به تبصره ماده مذکور فقط اقدام شخص از شمول ماده خارج و سایر افراد مشمول ماده مذکور شده ولو تعداد باقیمانده دو نفر بیشتر نباشد به لحاظ اینکه قانونگذار نظر به جنبه عمومی جرم که موجب اخلال در نظم اجتماعی می‌گردد داشته و صرف وقوع نزاع باعث بر هم خوردن نظم اجتماعی شده ولو اینکه بعدا ثابت شود اقدام یک طرف برای دفاع مشروع بوده است.
نظر اقلیت
برخی همکاران نیز عقیده دارند که با توجه به اینکه دو نفر مثنی بوده و جمع حداقل بایستی سه نفر باشد و از طرفی منظور قانونگذار این بوده که هر طرف حداقل بایستی سه نفر باشند و قاعده تفسیر به نفع متهم و همچنین تفسیر مضیق قوانین جزایی موجب تقویت همین نظر بوده لذا حداقل افراد هر طرف که مجموعا شش نفر است برای تحقق جرم ضروری بوده لذا چنانچه درگیری بین افراد زیاد با یک نفر باشد منازعه تلقی نمی گردد.
چنانچه اقدام یک یا چند نفر دفاع مشروع تلقی گردد و تعداد افراد باقیمانده یک طرف از حد نصاب سه نفر کمتر شود اصلا جرم محقق نشده و سایر افراد نیز بایستی تبرئه گردند.