تاریخ نظریه: 1399/08/19
شماره نظریه: 7/99/1181
شماره پرونده: 99-54-1181 ک
استعلام:
شخصی وفق تبصره یک ماده 8 قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر به حبس ابد محکوم شده و با اسقاط حق تجدید نظرخواهی، اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری را از دادگاه درخواست کرده است. دادگاه نیز با احراز شرایط ماده قانونی مذکور، مجازات حبس ابد را به بیست و پنج سال و یک روز تقلیل می‌دهد. در جریان اجرای حکم ماده 45 الحاقی به قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1396 وضع و به موجب آن در مواردی که مجازات قانونی جرم حبس ابد باشد، به حبس و جزای نقدی درجه دو تبدیل می‌شود. قاضی اجرای احکام کیفری پرونده را جهت اعمال ماده قانونی مذکور به دادگاه صادرکننده حکم ارسال کرده است.
اولاً، آیا دادگاه می‌بایست مجازات قانونی حبس ابد مندرج در دادنامه اولیه را بر اساس ماده 45 الحاقی تبدیل به حبس درجه دو کند یا مجازات قضایی بیست و پنج سال و یک روز مندرج در دادنامه ثانوی؟
ثانیاً، با توجه به تسلیم محکوم به رأی صادره و درخواست اعمال ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری، آیا پس از صدور رأی مجدد اعمال ماده قانونی اخیر جهت حفظ حقوق مکتسبه محکوم ممکن است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اگرچه که در ماده 442 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 عبارت «تمام محکومیت‌های تعزیری» آمده است، لیکن با عنایت به عبارت «تا یک چهارم مجازات تعیین شده را کسر می‌کند»، معلوم می‌شود که محکومیت تعزیری باید دارای کمیتی اعم از مدت یا مقدار باشد تا بتوان آن را کاهش داد؛ بنابراین محکومیت به اعدام و حبس ابد از مقررات مندرج در ماده 442 قانون یادشده خروج موضوعی دارد و لذا فرض سوال سالبه به انتفاء موضوع است.