صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1390/04/23
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر آزاد شهر
موضوع
مطالبه وجه‌الکفاله پرداختی کفیل از مکفول
پرسش
چنان‌چه به جهت تخلف کفیل، از وی وجه‌الکفاله اخذ شود آیا کفیل می‌تواند به طرفیت محکومٌ‌علیه به جهت دریافت میزان وجه‌الکفاله دادخواست تقدیم کند؟ بر فرض تقدیم دادخواست با توجه به این‌که وجه‌الکفاله در اجرای احکام کیفری از کفیل اخذ شده و به حساب سپرده واریز شده است، آیا کفیل مذکور می‌تواند به عنوان تأمین خواسته، درخواست توقیف آن مال را کند؟
نظر هیئت عالی
وجه‌الکفاله در حقیقت وجه‌التزامی است که کفیل در قبال آزادی متهم برای حضور او نزد قاضی در موارد احضار به قاضی تحقیق تعهد داده است. بنابراین، با احراز تخلف کفیل به لحاظ عدم معرفی مکفول در موعد مقرر در صورت اخطار به وی، وجه‌التزام (وجه‌الکفاله) از کفیل بر طبق مواد 141 و 142 قانون آیین دادرسی کیفری قابل وصول خواهد بود. مطالبه وجه-الکفاله پرداختی کفیل از مکفول در صورتی قابلیت رسیدگی و قبول در محاکم دارد که طی قرارداد جداگانه‌ای بین کفیل و مکفول مورد قبول و تعهد مکفول قرار گرفته باشد و مواد 734 الی 747 قانون مدنی نیز موید این معناست.
نظر اتفاقی
پاسخ قسمت اول:
بر اساس ماده 751 قانون مدنی، هرگاه کفالت به اذن مکفول بوده و کفیل با عدم تمکن از احضار، حقی را که بر عهده اوست ادا کند و یا به اذن او ادای حق کند می‌تواند به مکفول رجوع کرده آنچه را که داده اخذ کند و اگر هیچ‌یک به اذن مکفول نباشد، حق رجوع نخواهد داشت. لذا چنان‌چه به درخواست مکفول کفالت کند پس از پرداخت خسارت، تقدیم دادخواست به طرفیت مکفول و محکومٌ‌علیه منع قانونی ندارد. خصوصاً در مواردی که کفیل تمام سعی خود را در جهت تحویل مکفول کرده باشد و مکفول، خود حاضر به معرفی نیست.
پاسخ قسمت دوم:
بر اساس عقد قراردادی که فی‌مابین مقام قضایی و کفیل منعقد شده، تخلف از ناحیه کفیل صورت گرفته است و وجه‌الکفاله به نفع دولت یا در صورت داشتن مدعی خصوصی به میزان ضرر تعلق خواهد گرفت و لذا نمی‌توان از وجه‌الکفاله به عنوان تأمین خواسته توقیف به عمل آورد.