صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1384/03/04
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر شهرضا
موضوع
قسم و موارد اتیان سوگند
پرسش
شخصی دادخواستی به خواسته مطالبه چهل و پنج میلیون تومان به طرفیت دو نفر مطرح می‌کند و دلایل خود را پنج فقره صورت‌حساب و شهادت شهود عنوان می‌نماید. در جلسه اول دادرسی پس از مذاکرات طرفین و وکلای آنان و استماع شهادت دو نفر شاهد معرفی شده، خواهان اظهار می‌دارد: «چنان‌چه خواندگان سوگند یاد کنند که هیچ بدهی ندارند دعوا را نسبت به آنان مسترد می‌دارم.» خواندگان سوگند یاد می‌کنند. خواهان دعوا را نسبت به احد از خواندگان مسترد می‌کند و نسبت به خوانده دیگر درخواست ادامه رسیدگی و استماع شهادت دو نفر شاهد دیگر را می‌نماید. اولاً: آیا با وجود معرفی شهود، توسل به قسم در این قضیه قابل ترتیب اثر هست؟ ثانیاً: می‌توان قسم را قاطع دعوا قرار داد و نسبت به درخواست ادامه رسیدگی و استماع شهادت شهود دیگر توجهی نکرد؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (1) مدنی: در فرض مسئله، با توجه به این‌که دادگاه به دلایل خواهان رسیدگی کرده است و با صدور قرار استماع شهادت شهود از شهود خواهان تحقیق نموده است هر چند به پیشنهاد خواهان، خواندگان سوگند یاد کرده‌اند. از آن‌جایی‌که مطابق ماده 1335 قانون مدنی توسل به قسم وقتی ممکن است که دعوای مدنی نزد حاکم به موجب اقرار یا شهادت یا علم قاضی بر مبنای اسناد یا امارات ثابت نشده باشد، همچنین با توجه به مقررات ماده 272 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی، دادگاه در مورد احد از خواندگان که دعوا نسبت به وی مسترد نشده است، براساس دلایل و شهادت شهود و اسناد رسیدگی خواهد کرد و رأی مقتضی را صادر خواهد کرد.
نظر اتفاقی
نظر اول: به استناد ماده 272 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی چون خواهان از اول به شهادت خود استناد کرده و دادگاه هم شهادت شهود را استماع کرده نوبت به قسم نمی‌رسد اگرچه خواهان هم درخواست کند، در نتیجه دعوا و رسیدگی به دلایل آن ادامه می‌یابد.
نظر دوم: مواد 1325 و 1335 قانون مدنی نیز توسل به قسم را زمانی دانسته که خواهان فاقد بیّنه واجد شرایط باشد.
نظر سوم: با وجود شاهد نوبت به قسم نمی‌رسد.