صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/08/27
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر گمیش تپه
موضوع
تعیین حداکثر مجازات اصلی برای صدور مجازات تکمیلی
پرسش
طبق ماده 23 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 در صورتی که دادگاه بخواهد یکی از مجازات های تکمیلی را در خصوص متهم صادر نماید آیا الزاماً می بایست حداکثر مجازات اصلی را مورد حکم قرار دهد تا بتواند یکی از مجازات های تکمیلی را صادر نماید یا اینکه الزامی در تعیین حداکثر مجازات اصلی ندارد؟
نظر هیئت عالی
تعیین مجازات تکمیلی بر اساس ماده 23 قانون مجازات اسلامی منوط به تعیین حداکثر مجازات قانونی جرم نیست و دادگاه ضمن محکوم کردن متهم به مجازات مقرر در قانون چه به حداکثر مجازات قانونی یا کمتر از آن می‌تواند مرتکب را به یک یا چند نوع از مجازات های تکمیلی محکوم کند؛ نتیجتاً نظریه اکثریت اعلام صحت می‌شود.
نظر اکثریت
با توجه به ظاهر قانون نیازی به تعیین حداکثر مجازات نمی‌باشد، در ماده 23 قانون مجازات قید گردیده است که دادگاه می‌تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون متناسب با جرم ارتکابی و خصوصیات آن، متهم را به یک یا چند مجازات تکمیلی محکوم نماید و با توجه به اینکه هدف اصلی این مجازات ها اثربخشی بیشتر و کمک به اصلاح رفتار مجرمان می‌باشد روند اصلاح فرد با سرعت بیشتری پیگیری می‌گردد و قانونگذار در مورد بعضی از جرایم بنا به سیاست کیفری جامعه خواسته با تعیین مجازت تکمیلی حالت خطرناک مجرم را از بین ببرد.
با توجه به موارد فوق به نظر می‌رسد قاضی دادگاه می‌تواند حکم به حداقل مجازات هم صادر نماید و متناسب با جرم ارتکابی مجازات تکمیلی هم برای متهم اعمال نماید.
نظر اقلیت
مجازات تکمیلی زمانی مورد حکم قرار می‌گیرد که دادگاه احراز کند مجازات اصلی برای متهم کافی نیست و اگر دادگاه مجازات اصلی را کامل ندهد، یعنی حداقل یا نصف مجازات اصلی را مورد حکم قرار دهد چگونه ممکن است تصور نماید که مجازات اصلی کافی نیست در حالیکه می توانست حداکثر مجازات اصلی را حکم نماید؛ به نظر مدنظر قانونگذار این بوده که چنانچه مجازات اصلی یعنی حداکثر آن برای تنبیه یا ارعاب متهم کافی نباشد یکی از مجازات های تکمیلی در ماده 23 قانون مذکور مورد حکم قرار گیرد؛ از این رو نظر به این است که ابتدا می بایست حداکثر مجازات اصلی را در حکم قید و چنانچه دادگاه آن را کافی نداند یکی از مجازات های تکمیلی را صادر می‌نماید.