نظر مشورتی شماره 9000/230/5910/200 مورخ 1399/06/05 کمیسیون اقتصادی، اراضی و شهرسازی دیوان عدالت اداری
سوال:
دادیار محترم دادسرای دیوان عالی کشور طی نامه مورخ 03/02/1399 مطرح نموده است:
چنانچه در سال 1379 و ماقبل آن مراجع صالح قانونی حکم بر غیر باغ بودن قطعات تفکیکی صادر کرده باشند آیا همان حکم غیر باغ بودن ملاک عمل است و آیا شورای شهر در اجرای مصوبه شورای عالی استانها که از سال 1388 تصویب و اجرایی شده است حق ورود مجدد نسبت به مصوبات مراجع ذی صلاح قبل از سال 1388 را دارد یا خیر؟ و یا اینکه بایستی همان رای صادره مبنی بر غیر باغ بودن را به لحاظ موازین قانونی و لزوم احترام به آراء و تصمیمات مراجع اداری اثر قانونی نسبت به آتیه و منع عطف به ماسبق شدن قوانین تضییع کننده حقوق شهروندی گذشته و اصل لزوم رعایت و احترام حقوق مکتسبه شهروندی را مبنا قرار داده و مشابه سایر مالکین پلاک های تفکیکی منشعب از پلاک اصلی و مادر دارای حکم غیر باغ جواز و پروانه ساختمانی بر مبنای غیر باغ بودن صادر نماید و شورای شهر مجاز به ورود و اظهار نظر به موضوعاتی که قبل از سال 1389 (سال اعطاء صلاحیت اظهار‌نظر به شوراها) را در خصوص مواردی که مسبوق به تصمیم مراجع ذیصلاح قبلی و مآلاً ایجاد کننده حق برای شهروندان هستند را دارد یا خیر؟
«نظریه کمیسیون»
به موجب ماده 4 قانون مدنی «اثر قانون نسبت به آتیه است و قانون نسبت به ماقبل خود اثر ندارد مگر اینکه در خود قانون مقررات خاصی نسبت به این موضوع اتخاذ شده باشد.» با عنایت به اینکه در ماده 1 اصلاحی قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب 14/12/1387مجلس شورای اسلامی و 20/04/1388 مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص اثر قانون و اختیار شورای اسلامی شهر نسبت به گذشته و موارد مسبوق به تصمیم مراجع ذی صلاح قبلی تصریحی وجود ندارد؛ بنابراین موجبی جهت تسری آن به گذشته و جود ندارد لذا در فرض سوال، همانگونه که درنظرمشورتی شماره 266/799 مورخ 12/03/1399 اداره حقوقی قوه قضاییه نیز به آن اشاره شده است رای یا تصمیم مراجع صلاحیت دار قانونی که پیش از لازم الاجرا شدن اصلاحیه قانونی مزبور صادر شده است معتبر بوده و شورای اسلامی شهر قانوناً نمی تواند در این موارد با استناد به قانون اخیر التصویب، برخلاف تصمیم یا رای صادره قبلی رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند.
رضا فضل زرندیمعاون قضایی و سرپرست معاونت حقوقی، پیشگیری و پژوهش