صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/12/12
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر اصفهان
موضوع
بررسی مبدا زمانی محاسبه مرور زمان کیفری در ورشکستگی
پرسش
نظر به اینکه در آرا ورشکستگی، غالباً تاریخ توقف ورشکسته چند ماه یا چند سال قبل از صدور رای قطعی ورشکستگی ذکر می‌گردد مبدأ زمانی محاسبه مرور زمان کیفری کدام یک از دو تاریخ مذکور است؟
نظر هیئت عالی
تاریخ وقوع جرم همان تاریخ توقف است نتیجتاً مبدا مرور زمان از زمان توقف احتساب خواهد شد نظریه اکثریت با این ابتناء تایید می‌گردد.
نظر اکثریت
نظر به ذیل ماده 412 قانون تجارت که بیان می‌دارد ورشکستکی تاجری را که حین‌الفوت در حال توقف بوده است تا یکسال بعد از مرگ او می‌توان صادر کرد، عقیده بر اعلامی بودن حکم ورشکستگی وجود دارد، به عبارت دیگر حکم ورشکستگی، وضعیت حقوقی تاجر ورشکسته در زمان توقف را احراز و کشف و نتیجتاً اعلام می‌نماید. بنابراین تاریخ وقوع جرم، همان تاریخ توقف است نه تاریخ صدور رأی. از طرف دیگر تفسیر قوانین کیفری به نفع متهم اقتضا دارد تاریخ وقوع بزه را تاریخ توقف (که مقدم بر تاریخ صدور رأی می‌باشد) لحاظ نمائیم. همچنین رویه قضائی موید نظر فوق است.
نظر اقلیت
رأی ورشکستگی یک رأی تأسیسی است بدین معنا که یک تأسیس حقوقی جدید که همان محجوریت و ممنوعیت تاجر از مداخله در امور مالی خود می‌باشد را ایجاد و انشاء می‌کند. بنابراین تاریخ وقوع بزه، تاریخ صدور رأی قطعی است با این توضیح که در صورتی که تاریخ توقف در رأی ورشکستگی ذکر نشده باشد همان تاریخ رأی ملاک است و چنانچه تاریخ توقف ذکر شده باشد و عرفاً زمان نزدیکی با تاریخ رأی داشته باشد همان تاریخ رأی ملاک است و فقط در صورت ذکر تاریخ توقف و طولانی بودن آن از تاریخ صدور رأی، می‌توان عملاً تاریخ توقف را در مبدأ مرور زمان پذیرفت.