صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/02/03
برگزار شده توسط: استان لرستان/ شهر خرم آباد
موضوع
نحوه اجرای حکم خلع ید و تخریب بنای احداثی در آن حسب درخواست محکوم له
پرسش
در پرونده‌ای حکم به خلع ید صادر شده است. در این پرونده در ملک مورد نظر از سوی محکوم‌ٌعلیه بنایی تأسیس شده که به موجب حکم صادره دستور خلع ید به نیروی انتظامی صادر شده و محکومٌ‌له خواهان تخریب بنا و انتقال مصالح ساختمانی شده است. نحوه عمل چگونه است؟ آیا خلع ید به معنای قلع بنا نیز هست؟
نظر هیئت عالی
نشست قضایی (*3) مدنی: صدور حکم خلع ید از طرف دادگاه به این معناست که دادگاه تصرفات شخصی را در رقبه‌ای که ملک خواهان است غاصبانه و یا در حکم غصب تشخیص داده است و در صورتی‌که فی‌المثل در زمین موضوع حکم خلع ید از طرف متصرف اعیانی احداث شود عین زائد به موجب قسمت اخیر ماده 312 قانون مدنی متعلق به خود غاصب خواهد بود و قلع بنا محتاج‌الیه حکم قلع بنا خواهد بود و بدون حکم قلع بنا اعیانی احداث شده قلع نخواهد شد بلکه در اجرای حکم خلع ید صرفاً به تصرفات غاصب خاتمه داده و زمین به تصرف محکومٌ‌له داده خواهد شد و اجرای حکم خلع ید ملازمه‌ای با قلع بنای احداث شده ندارد. مگر این‌که دعوای قلع بنا هم اقامه و حکم به قلع بنا هم صادر شده باشد البته محکوم‌ٌعلیه می‌تواند خود بنای احداثی را قلع و مصالح آن را تملک نماید. در غیر این صورت مادام که حکم قلع بنا صادر نشود محکومٌ‌له می‌تواند اجرت‌المثل قسمتی از زمین را که در آن احداث شده است از محکوم‌ٌعلیه حکم خلع ید مطالبه کند.
نظر اتفاقی
نظر به این‌که دعوای قلع و قمع بنا دارای ارکان و شرایط خاص خود است و از طرفی اجرای حکم فقط بر اساس اجراییه و رأی صادر شده از جانب دادگاه صورت می‌گیرد که هر دو منصرف از موضوع مورد اشاره می‌باشد، به استناد صدور حکم خلع ید نمی‌توان اعیانی احداثی در زمین را تخریب کرد. قابل ذکر است که صدور حکم خلع ید هیچ‌گونه مغایرتی با بقای بنا ندارد و در مواردی که نص قانونی وجود دارد از قبیل ماده 45 و 48 قانون اجرای احکام مدنی مطابق نصوص قانونی اقدام می‌گردد.