پرداخت حق بیمه فرزندی که از سوی پدر بیمه شده به غیر ولی قهری

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1386/03/05
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر گرگان

موضوع

پرداخت حق بیمه فرزندی که از سوی پدر بیمه شده به غیر ولی قهری

پرسش

آیا پرداخت حق بیمه فرزندی که از سوی پدر بیمه شده است به مادری که فرزند در حضانت نامبرده می‌باشد وجاهت قانونی دارد؟ چنان‌چه بیمه بدون اطلاع پدر، مبادرت به پرداخت وجه حق بیمه به مادر کند، در صورتی‌که عمل بیمه خلاف قانون باشد نحوه استرداد وجه چگونه است؟

نظر هیئت عالی

از آنجایی که ولی قهری عهده‌دار امور مالی صغیر است، پرداخت وجه به غیر ولی ‌قهری، (در صورت نداشتن ولی‌ قهری، قیم قانونی) صحیح نبوده و قانونی نمی‌باشد. در فرض سوال ولی ‌قهری و نماینده قانونی طفل صغیر حق دارد به اعتبار آثار نسبی قراردادها و حاکمیت آن نسبت به طرفین قرارداد، از شرکت بیمه، حق بیمه را مطالبه کند. با این ترتیب نظر اکثریت: مورد تأیید است.

نظر اکثریت

حقی که قانونگذار به موجب ماده 1167 قانون مدنی تحت عنوان حضانت بیان کرده، حق معنوی بوده و خارج از اداره امور مالی صغیر است. در فرضی که حق حضانت صغیر با مادر باشد، اداره امور مالی صغیر با ولی‌ قهری و یا قیم قانونی طفل می‌باشد لذا در خصوص موضوع سوال که وجهی تحت عنوان حق بیمه به صغیر تعلق گرفته است باید از سوی اداره بیمه به ولی ‌قهری یا قیم قانونی پرداخت شود و حق حضانت مادر دلیل موجهی جهت استحقاق نامبرده در دریافت وجه از اداره بیمه نیست. از آنجایی که اداره بیمه در اجرای تعهد خود نسبت به صغیر کوتاهی کرده است و در حقیقت پرداخت وجه به مادر به منزله عدم انجام تعهد نسبت به صغیر و ولی ‌قهری تلقی می‌شود، تعهد بیمه کماکان به قوت خود باقی است و ولی‌ قهری طفل جهت اجرای تعهد می‌تواند به بیمه مراجعه کند. اداره بیمه نیز می‌تواند بابت وجهی که به لحاظ اشتباه خود پرداخت نموده به مادر مراجعه کند.

نظر اقلیت

ضمن پذیرش استدلال نظر اول، در خصوص عدم استحقاق مادر در دریافت وجه و غیرقانونی بودن تأدیه وجه از سوی بیمه به مادر از آنجایی که مادر به هر دلیل بدون استحقاق وجهی را دارا شده است که مستحق‌ٌللغیر است، لذا ذی‌نفع، یعنی ولی ‌قهری طفل علاوه‌بر حق مراجعه به بیمه، اختیار مراجعه به مادر را نیز دارد زیرا می‌تواند با تنفیذ اقدام فضولی بیمه در پرداخت وجه رأساً به مادر مراجعه کند.