تاریخ نظریه: 1402/09/28
شماره نظریه: 7/1402/596
شماره پرونده: 1402-66-596ع
استعلام:
با توجه به حکم مقرر در ماده 100 قانون شهرداری مصوب 1334 با اصلاحات و الحاقات بعدی، از آنجایی که برای ساخت و ساز غیر مجاز در اراضی زراعی در بندهای مربوطه مستندی جهت اخذ جریمه بیان نشده است، خواهشمند است در خصوص مبنای جریمه ساخت و ساز در اراضی زراعی موجود در حریم شهر که مشمول ماده 100 یادشده می‌باشد (در فرض داشتن مجوز از سوی جهاد کشاورزی)، اعلام نظر فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا، با توجه به ماده یک قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب 1374 با اصلاحات بعدی، چنانچه اراضی زراعی و باغ‌های مورد نظر ماده یک این قانون در حریم شهر قرار گرفته باشند، هرگونه تغییر کاربری آن‌ها مستلزم اخذ مجوز از کمیسیون مقرر در تبصره یک اصلاحی ماده یک این قانون است؛ همچنین وفق قسمت اخیر ماده 2 قانون تعاریف محدوده و حریم شهر و روستا و شهرک و نحوه تعیین آن‌ها مصوب 1384، هرگونه ساخت و ساز غیر مجاز (بدون اخذ پروانه ساخت در حریم)، تخلف محسوب و به تخلفات مذکور در کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری مصوب 1334 با اصلاحات و الحاقات بعدی و تبصره‌های آن رسیدگی می‌شود.
از حکم مقرر در مواد قانونی یادشده، چنین مستفاد است که مالکان اراضی و باغ‌های داخل حریم شهرها، چنانچه بخواهند در ملک خود تغییر کاربری بدهند و از جمله احداث بنا کنند، باید قبلا از کمیسیون موضوع تبصره یک اصلاحی قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها مصوب 1374 با اصلاحات بعدی، مجوز تغییر کاربری را اخذ و سپس با مراجعه به شهرداری برای احداث بنای مورد نظر خود پروانه ساختمانی کسب کنند؛ مگر این‌که اراضی زراعی و باغ‌ها بر اساس طرح مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به باغ شهر یا منطقه گردشگری و... تغییر کرده باشد که در این صورت، صدور پروانه برای طرح جدید، مربوط به شهرداری بوده و نیاز به اخذ مجوز از کمیسیون تبصره یک اصلاحی ماده یک قانون مورد اشاره نیست.
ثانیا، بنا به مراتب یادشده و با لحاظ آن‌که وظیفه کمیسیون موضوع ماده 100 قانون شهرداری مصوب 1334 با اصلاحات و الحاقات بعدی، رسیدگی به تخلفات ساختمانی است و نه تغییر کاربری غیرمجاز، در فرض سوال جریمه‌های مربوط به تخلفات ساختمانی در اراضی مذکور حسب مورد بر اساس شاخص‌‌ها و مقادیر مندرج در تبصره‌های ماده 100 یادشده محاسبه و تعیین می‌شود.