صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1400/07/21
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر دشتی
موضوع
عدم حضور و پیگیری شاکی خصوصی در پرونده های قابل گذشت در مرحله تحقیقات مقدماتی
پرسش
در صورتی که شاکی خصوصی در جرایم قابل‌گذشت در مرحله تحقیقات مقدماتی پس از شکایت برخلاف دستورات متعدد مقام قضایی در دادسرا برای پیگیری پرونده حاضر نشود؛ دادسرا با چه تکلیفی مواجه می‌باشد؟
نظر هیات عالی
عدم حضور شاکی خصوصی پس از طرح شکایت موجبی برای صدور قرار منع تعقیب نیست. بنابراین اصل بر استمرار تعقیب است. نتیجتاً نظریه اقلیت در حد استنتاج مذکور تایید می‌گردد.
نظر اکثریت
با توجه به مواد 10 و 11 و 12 قانون آیین دادرسی کیفری، تعقیب متهم از جهت حیثیت خصوصی با شاکی یا مدعی خصوصی می‌باشد. مقنن در تشریح این قاعده که در جرایم قابل‌گذشت اختیار تعقیب به شاکی خصوصی واگذار شده است، به عبارتی از سیاق ماده 12 قانون فوق‌الذکر برمی‌آید که اصل بر تعقیب دعوای عمومی است و متوقف شدن آن امر استثنایی و خلاف اصل لزوم تعقیب دعوای عمومی می‌باشد. حال باید تفکیک قائل شد در صورتی که هیچ دلیل و یا مدرکی جهت احراز وقوع جرم و یا انتساب بزه به فرد یا افرادی نباشد و برخلاف دستور مقام قضایی و بدون توجه به آن هم در دادسرا حاضر شود تا از ایشان مطالبه دلیل شود با در نظر داشتن رویه حاکم بر آمارگرایی در قوه قضائیه اصولاً به دلیل فقدان دلیل اثباتی یا انتسابی و یا عدم وجود دلیل برای احراز وقوع جرم به استناد ماده 365 قانون آیین دادرسی کیفری قرار منع تعقیب صادر می‌شود؛ چراکه تعقیب دعوای عمومی در جرایم قابل‌گذشت وابسته به خواست شاکی خصوصی می‌باشد.
نظر اقلیت
هرچند قانونگذار در ماده 10 قانون آیین دادرسی کیفری قانونگذار تعریف بزه دیده، شاکی و مدعی خصوصی را مشخص نموده است؛ اما پس از شکایت شاکی در جرایم قابل‌گذشت هرچند هم که برخلاف دستورهای متعدد مقام قضایی برای تکمیل تحقیقات ایشان حاضر نشود، اما دلیل برای صدور قرار منع تعقیب وجود ندارد، چراکه قانونگذار بر اساس ماده 104 قانون آیین دادرسی کیفری به‌صراحت در جرایم درجه 4، 5، 6، 7، 8 تکلیف را روشن نموده و به عبارتی الزاماً باید 2 سال تمام پرونده و تحقیقات ادامه داشته باشد؛ مگر اینکه شخصاً اعلام گذشت نماید و یا سایر موارد موضوع ماده 13 قانون فوق‌الذکر حادث شود. بنابراین عدم حضور شاکی خصوصی پس از طرح شکایت در دادسرا دلیلی برای عدم استمرار جریان تحقیقات ندارد و همچنین قرار منع تعقیب ازجمله قرارهای ماهوی می‌باشد؛ لذا امکان صدور قرار منع تعقیب وجود ندارد.