صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/01/25
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر تنکابن
موضوع
ضمانت اجرای عدم ذکر هزینه داور در اجراییه
پرسش
در پرونده‌ای با موضوع قرارداد بین طرفین رای داور صادر می‌شود؛ در قرارداد در خصوص هزینه دادرسی گفته شده است که بر عهده طرفین می‌باشد. یکی از خواندگان که ذینفع پرونده و رای داوری می‌باشد تقاضای صدور اجراییه می‌کند اما در اجراییه صادره هزینه داوری قید نمی‌شود و داور معترض می‌شود آیا حسب ماده 497 و 500 قانون آیین دادرسی مدنی در اینجا داور می‌تواند به اجراییه اعتراض و تقاضای اصلاح اجراییه رت نماید؟ آیا داور در این پرونده ذینفع می‌باشد؟
نظر هیات عالی
در فرض سوال، مفاد احکام قطعی دادگاه‌ها صرفاً نسبت به طرفین و قائم‌مقام آنان واجد آثار قانونی است و متضرر از رای حق اعتراض دارد؛ لذا در موردی که دادگاه هزینه داوری را در رای خود ذکر ننماید، صرفاً محکوم‌له و متقاضی صدور اجراییه حق اعتراض دارد و داور چنین حق و اختیاری ندارد؛ زیرا هزینه داوری در حق محکوم‌له وصول و ایصال می‌گردد نه داور انشاء کننده رای، بنابراین نظریه اکثریت مطلوب است.
نظر اکثریت
داور در خصوص اختلاف طرفین قرارداد، اظهارنظر می‌کند و نمی‌تواند راجع به هزینه داوری که برای خودش است رای دهد. اصلاً داور نمی‌تواند طرفین را در حق خودش محکوم کند این از موارد رد در ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد و قابلیت اجرا ندارد. داور باید از موارد دیگر قانونی، تقاضای هزینه خودش را بنماید.
ذینفع در پرونده فقط محکوم‌له و محکوم‌علیه می‌باشد. اگر هزینه را ندادند، داور می‌تواند طبق عمومات به مراجع حقوقی مراجعه کند و در رای داور قاضی تکلیف ندارد که راجع به آن اجراییه صادر کند. فقط همان قسمت از رای که مطابق قانون می‌باشد را اجراییه صادر می‌کند.
نظر اقلیت
شعبه وظیفه داشت هزینه را در اجراییه می‌آورد حالا که نیاورده است داور می‌تواند به‌عنوان ذینفع تقاضا کند. داور باید طبق قرارداد حکم می‌داد و اینجا هم ذینفع هزینه، داور است؛ هزینه هم باید در اجراییه ذکر شود و اگر نشد داور می‌تواند تقاضا کند و باید قید شود؛ چراکه ذینفع فقط به معنای طرفین پرونده نیست.
ماده 49 آیین‌نامه داوری گفته است داور می‌تواند توقیف اموال را تقاضا کند پس وقتی قانون گفته می‌تواند توقیف مال را تقاضا کند معنایش این است که باید اجراییه صادر شود تا داور بتواند توقیف اموال را بخواهد پس داور هم می‌تواند بخواهد و در اجراییه باید قید شود.
البته این موارد در صورتی است که هزینه در قرارداد ذکر شده باشد وگرنه اگر گفته شده باشد که هزینه بر اساس تعرفه است داور باید دادخواست دهد.