اعمال آزادی مشروط و تعلیق مجازات

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1401/04/17
برگزار شده توسط: استان گلستان/ شهر مینودشت

موضوع

اعمال آزادی مشروط و تعلیق مجازات

پرسش

فردی بابت سرقت به سه سال حبس قطعی محکوم شده و دادگاه ضمن صدور حکم، اجرای یک سوم آن را تعلیق کرده است آیا جهت اعمال آزادی مشروط مطابق ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ملاک تحمل یک سوم از کل مجازات حبس قابل اجرا و تعلیق است یا یک سوم از مجازات قابل اجرا؟ مستنداً و مستدلاً نظر خویش را بیان فرمایید؟

نظر هیات عالی

واژه مجازات در ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 به صورت مطلق آمده است و تفسیر به نفع متهم اقتضاء دارد، مجازاتی که مرتکب باید تحمل کند ملاک قرار داد. نتیجتاً در فرض سوال دادگاه با ملاحظه نصف یا ثلث مجازات قابل اجرا در خصوص آزادی مشروط اتخاذ تصمیم خواهد کرد.

نظر اکثریت

به نظر می‌رسد ملاک تحمل یک سوم آزادی مشروط از کل مجازات حبس قابل اجرا و اعمال باشد؛ زیرا اولاً؛ قاضی رسیدگی کننده متهم را به سه سال حبس تعزیری محکوم نموده است و نه دو سال حبس تعزیری ثانیاً؛ در صورتی که ملاک محاسبه برای آزادی مشروط مطابق ماده 58 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 یک سوم باقی مانده از اعمال مقررات تعلیق باشد تالی فاسد دارد، زیرا در صورت برگشت مجازات تعلیق شده با بلاتکلیفی نسبت به آزادی مشروط اعطایی بر اساس مجازات باقی مانده مواجه می‌شویم، مخصوصاً آنکه در حالتی که مدت آزادی مشروط کمتر از مدت تعلیق باشد. برای مثال شخصی به چهار و نیم سال حبس محکوم می‌گردد که یک سوم آن به مدت 5 سال تعلیق می‌گردد، متعاقباً با تحمل یک و نیم سال و تقاضای محکوم حکم آزادی مشروط به مدت یک سال صادر می‌شود پس از آزادی، در سال چهارم ایام تعلیقی، مرتکب بزه درجه 6 می‌شود که این موضوع با محکومیت ایشان موجب لغو یک‌ونیم سال قبل می‌گردد؛ حال ابهام ایجاد مواجه می شویم که با توجه به اینکه مدت آزادی مشروط به اتمام است و صرفاً این آزادی مشروط بر اساس مجازات باقی مانده محاسبه گردیده بود نه کل مجازات؛ لذا در این فرض با مشکل عدیده مواجه می گردیم.

نظر اقلیت

به نظر می‌رسد ملاک تحمل یک سوم آزادی مشروط از باقی مانده مجازات تعلیق شده قابل اجرا و اعمال باشد؛ زیرا اولاً؛ با وحدت ملاک و صراحت بند ت ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با اصلاحات بعدی قانون کاهش حبس تعزیری مصوب 1399 آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات و عفو در حکم اجرا است به عبارت دیگر قانونگذار تعلیق اجرای مجازات را در حکم اجرا مجازات دانسته و بیان می‌دارد؛ انگار محکوم‌علیه مجازات خود را تحمل نموده است. ثانیاً؛ تفسیر به نفع متهم نیز ما را به این تفسیر هدایت می‌کند تا ملاک محاسبه تحمل یک سوم آزادی مشروط از باقی مانده مجازات تعلیق شده باشد نه کل مجازات محکوم‌علیه.