تاریخ نظریه: 1395/10/22
شماره نظریه: 2714/95
شماره پرونده: 1915-26-95
استعلام:
1- آیا قضات محترم مشاور مجاز به اتخاذ و صدور دستورات در پرونده می‌باشند یا خیر؟ به عنوان مثال آیا قاضی مشاور می‌تواند با تجویز ماده 10 قانون حمایت خانواده در خصوص تاخیر در جلسه رسیدگی موافقت یا مخالفت نماید؟ مثلا قاضی مشاور می‌تواند دستور تعیین یا تجدید جلسه رسیدگی یا تعیین و تجدید وقت مراجعه یا دستور ثبت پرونده و یا لوایح و صدور اجرائیه را با امضاء خود صادر نماید یا خیر؟
2- اگر قاضی مشاور به هر دلیلی مثلا در مرخصی بودن در جلسات دادگاه حاضر نباشد آیا ریاست محکمه می‌تواند پس از اعلام ختم دادرسی بدون اخذ نظر قاضی مشاور مبادرت به انشاء رأی نماید یا خیر؟ این سوال در خصوص پرونده هایی که سابقاً و قبل ازتعیین قاضی مشاور برای یک شعبه مطرح بوده و در حال رسیدگی است نیز مطرح می‌باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- وظایف قاضی مشاور در حال حاضر همان است که در ماده 2 قانون حمایت خانواده 1391 مقرر گردیده است که همانا اظهارنظر در موضوع دعوا، ظرف سه روز پس از ختم دادرسی می‌باشد و بنابراین صدور دستورهای قضایی در اثنای رسیدگی به پرونده، خارج از حدود وظایف مذکور در ماده قانونی صدرالذکر است؛ لیکن این امر مانع از این نیست که با موافقت رئیس یا دادرس دادگاه خانواده، مشاور قضایی در خصوص موضوعات مذکور اقدام نماید.
2- مستفاد از تبصره ماده 2 قانون حمایت خانواده 1391 مادام که مشاور قضایی زن، ظرف پنج سال به تعداد کافی تأمین نشده باشد، امکان تشکیل دادگاه های خانواده بدون حضور قاضی مشاور وجود خواهد داشت؛ اعم از اینکه دادگاه، فاقد قاضی مشاور باشد یا اینکه قاضی مشاور آن دادگاه به مرخصی رفته باشد و قاضی مشاور دیگری را نتوان در نبود وی به کار گرفت. بنابراین در شرایط مذکور، رییس یا دادرس دادگاه خانواده می‌تواند بدون اخذ نظر قاضی مشاور مبادرت به صدور رأی نماید.