تاریخ نظریه: 1399/03/03
شماره نظریه: 7/99/238
شماره پرونده: 99-168-238 ک
استعلام:
در پرونده مطروح رسیدگی در شعبه اجرای احکام دادسرای نظامی استان اردبیل حسب مفاد نیابت اعطایی از دادسرای نظامی استان... محکوم‌علیه نظامی... فرزند... به اتهام جاسوسی به نفع دشمن حزب منحله دمکرات به نحو ارا‌ئه اطلاعات با طبقه‌بندی خیلی محرمانه و مضر به امنیت اشخاص و تاسیسات نیروهای مسلح مسقر در منطقه از قبیل اعلام وضعیت خدمتی احد از فرماندهان و استعداد نظامی یکی از پایگاه‌های مرزی و تاسیسات مورد استفاده در پایگاه و تعداد نفرات پایگاه و... در استناد به بند «ج» از ماده 24 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382 ناظر به مواد 282 الی 285 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 ویرا به مجازات محارب از نوع تبعید به مدت پنج سال در شهرستان اردبیل محکوم می‌نماید اضافه می‌گردد به منظور جلوگیری از معاشرت نامتعارف محکوم‌علیه و مراعات شرط عدم مراوده و معاشرت محکوم به تبعید با آحاد مردم مجازات مقرر در زندان شهرستان محل تبعید اجرا خواهد شد.
علیهذا با عنایت به مراتب معنونه و مدلول ماده 24 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382 که اشعار داشته: افراد ذیل جاسوس محسوب و به مجازات‌های ذیل محکوم می‌شوند و در قسمت اخیر بند «ج» همان ماده بیان داشته به مجازات محارب محکوم خواهد شد این شعبه را در خصوص اینکه مجازات اعلامی تعزیری محسوب می‌شود یا حدی؟ ارشاد فرمایید؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
جرم موضوع ماده 24 قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح ماهیتاً محاربه محسوب نمی‌شود و تنها مجازات محارب برای مرتکبین آن اعمال در نظر گرفته شده است و آثار جرم محاربه نیز نسبت به بزه موضوع ماده 24 قانون مذکور مترتب نمی‌شود. ضمناً حکم مقرر در ماده 285 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مبنی بر آن‌که «در نفی بلد، محارب باید تحت مراقبت قرار گیرد و با دیگران معاشرت، مراوده و رفت و آمد نداشته باشد» صریح در آن است که محکوم به نفی بلد در محیطی خارج از زندان وره محکومیت را می‌گذراند؛ به گونه‌ای که بدون انجام مراقبت، امکان معاشرت، مراوده و رفت و آمد وی میسر است و به همین دلیل مقنن تصریح کرده است که باید تحت مراقبت قرار گیرد. بنابراین نگهداری وی در زندان برخلاف اراده قانون‌گذار است.