صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/06
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر قوچان
موضوع
مرجع صالح جهت صدور اجراییه نسبت به آرای داوری که اصل موضوع در صلاحیت شورای حل اختلاف و دادگاه خانواده است
پرسش
با عنایت به ماده 488 قانون آیین دادرسی مدنی که بیان داشته دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد مکلف است به درخواست ذی نفع طبق رای داور اجرائیه صادر کند حال اولاً، در صورتی که رای داور نسبت به خواسته هایی باشد که در صلاحیت شورای حل اختلاف بوده (به طور مثال: مطالبه وجه به مبلغ 10 میلیون تومان) آیا صدور اجراییه با لحاظ قانون شورای حل اختلاف اخیر التصویب در صلاحیت دادگاه است یا شورای حل اختلاف ؟ ثانیاً در خصوص خواسته هایی که در صلاحیت دادگاه خانواده است یا صدور اجراییه با محاکم حقوقی یا محاکم خانواده یا شورای حل اختلاف (مثل جهیزیه) می‌باشد ؟
نظر هیئت عالی
بنا به وحدت ملاک ماده 488 ق.آ.د.م شورای حل اختلاف و حسب مورد محاکم خانواده در صورتی صلاحیت صدور اجراییه نسبت به رأی داوری دارند که مطابق مقررات صلاحیت رسیدگی و صدور رأی نسبت به آن موضوع را که مبنای رأی داور قرار گرفته، داشته باشد؛ چه مرجعی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد با درخواست ذی نفع مکلف است طبق رأی داور اجراییه صادر نماید و منظور از دادگاه در ماده مذکور شامل قاضی شورای حل اختلاف در شعب شورای حل اختلاف نیز می‌باشد.
نظر اکثریت
صدور اجراییه آرای داوری باید به مرجع قضایی ارجاع شود که صلاحیت رسیدگی به آن را دارد و در ما نحن فیه در فرض مثال باید به شوراهای حل اختلاف ارجاع تا نسبت به صدور اجراییه اقدام شود و در صورتی که خواسته در صلاحیت دادگاه خانواده باشد باید به دادگاه خانواده ارجاع شود و اگر در صلاحیت محاکم حقوقی باشد باید جهت اجرا به محاکم حقوقی ارجاع شود زیرا بر اساس ماده 488 که عنوان داشته دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد با درخواست ذینفع مکلف است طبق رای داور اجراییه صادر نماید و مراد از این دادگاه یعنی مرجع قضایی رسیدگی کننده و از طرفی شورای حل اختلاف به عنوان یک مرجع قضایی رسیدگی کننده به دعاوی مطرح است لذا در صورتی که رسیدگی به خواسته مزبور در صلاحیت شورا باشد چنانچه داور رای صادر نموده است جهت اجرا باید به شورای حل اختلاف ارجاع شود و اگر خواسته در صلاحیت محاکم حقوقی یا خانواده باشد و داور رای صادر نموده است جهت اجرا به محاکم حقوقی یا خانواده در هر مورد ارجاع می‌گردد.
نظر اقلیت
صدور اجراییه برای رای داور به عهده دادگاه عمومی حقوقی دادگستری می‌باشد زیرا اولا در ماده 488 قانون ایین دادرسی مدنی تصریح به دادگاه نموده است و شورای حل اختلاف دادگاه محسوب نمی شود ثانیا بر اساس ماده 9 قانون شورای حل اختلاف مواردی که در صلاحیت رسیدگی شورای حل اختلاف است احصاء شده است و قانونگذار در مقام بیان بوده است و اگر صدور اجراییه رای داوری نیز در صلاحیت شورای حل اختلاف می بود باید تصریح می کرد و چنین تصریحی وجود ندارد. ثالثا بر اساس ماده 9 قانون شورای حل اختلاف تصریح کرده به ((دعاوی)) مندرج در بند های ماده 9 شورای حل اختلاف رسیدگی می کند و صدور اجراییه جزو دعاوی محسوب نمی شود و ضمن اینکه چنانچه خواسته ای که در صلاحیت دادگاه خانواده می‌باشد و داور به ان رای داده است جهت اجرا به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود رابعا قانون ایین دادرسی مدنی در بحث داوری قانون خاص است و درآن قانون مرجع اجرای رای داوری دادگاه ذکر شده است.