تاریخ نظریه: 1131/10/12
شماره نظریه: 7/97/350
شماره پرونده: 96-127/1-2511ح
استعلام:
1- اگر احدی از طرفین پرونده فوت تماید طبق ماده 105 ق.آ.د.م اقدام و قرار توقف دادرسی صادر شود و قرار نیز به ذینفع ابلاغ شده چندین ماه سپری شده خواهان وراث و قائم مقام متوفی را به دادگاه معرفی ننماید تکلیف چیست؟ الف- دادگاه از طریق دفتر اخطار رفع نقص نماید و اگر رفع نقص ننمود طبق بند 2 قید شده در ماده 53 و 51 لحاظ و در راستای ماده 54 ق.آ.د.م اقدام نماید. ب- دادگاه باید در مورد خواسته تصمیم بگیرد و اگر امکان نداشته باشد خواسته را رد نماید. ج- باید پرونده کماکان مفتوح بماند هر وقت خواهان مراجعه نماید مجدداً به جریان افتد ولو بعد از مدت طولانی باشد. د- در صورت مراجعه خواهان صرف اعلام اسامی چند نفر بعنوان وراث کافی است یا باید گواهی حصر وراثت را نیز ارایه نماید؟ 2- آیا ماده 338 ق.آ.د.ک صرفاً برای دادگاه‌های جزایی تعیین تکلیف نموده یا اینکه تمام محاکم اعم از حقوقی، جزایی، دادگاه خانواده، نظامی، ویژه، دادسرا و حتی تجدیدنظر و دیوان عالی را شامل می‌شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- الف، ب و ج) برابر ماده 105 قانون آیین دادرسی در امور مدنی با فوت هر یک از اصحاب دعوا جریان دادرسی متوقف می‌شود و دادگاه باید دادرسی را به طور موقت متوقف کند و منعی برای بایگانی موقت پرونده وجود ندارد.
د) با توجه به مقررات ماده 105 قانون آیین دادرسی در امور مدنی با این عبارت پس از تعیین جانشین و درخواست ذی نفع معرفی وراث متوفی به دادگاه برای ادامه رسیدگی کافی است ضرورتی جهت تحصیل گواهی حصر وراثت و ارائه آن به دادگاه نخواهد بود.
2- ارجاع پرونده از مصادیق مدیریت ریاست اداری در مراجع قضایی است بنابراین در تمامی مراجع قضایی ذکر شده در استعلام که دارای شعب متعدد می‌باشند ارجاع پرونده حسب مورد بر عهده مقامی است که عهده دار امر ریاست اداری آن مرجع قضایی است و گرچه ماده 338 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 به دلیل آنکه در مقام تعیین تکلیف موضوع ارجاع در محاکم عمومی حقوقی و خانواده و برخی دیگر از مراجع ذکر شده در استعلام نبوده است از قبیل مراجع انصراف دارد ولی از آنجائی که حکم مقرر در این ماده همسو با عمومات و اصول کلی است در خصوص تمامی دادگاه‌های ذکر شده در استعلام قابل اجرای می‌باشد.