صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/11/21
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر کرمان
موضوع
پرداخت هزینه دادرسی بعد از صدور حکم اعسار - هماهنگ استانی کرمان - 6 از 10
پرسش
خواهان دادخواستی مبنی بر مطالبه وجه و بدواً اعسار از هزینه دادرسی و مطالبه خسارات دادرسی تقدیم نموده است،پس از صدور اعسار از هزینه دادرسی آیا می توان خوانده را به پرداخت هزینه دادرسی در حق دولت محکوم نمود یا اینکه ابتدا در مرحله اجرای حکم هزینه دادرسی از خواهان اخذ شود و سپس وی به موجب دادخواست جداگانه نسبت به مطالبه هزینه دادرسی اقدام نماید ؟(مشترک استانی)
نظر هیات عالی
با توجه به ماده 513 ق. آ. د. م با صدور حکم به اعسار خواهان، مشارالیه موقتاً از پرداخت هزینه دادرسی معاف می‌گردد و با صدور حکم به نفع وی، طبیعتاً هزینه دادرسی از محکوم له دریافت می‌شود و متعاقباً نامبرده می‌تواند با تقدیم دادخواست جداگانه نسبت به مطالبه هزینه دادرسی از خوانده اقدام نماید.
نظر اکثریت
در فرض سوال که خواهان دادخواستی مبنی بر مطالبه وجه و بدوا اعسار از هزینه دادرسی و مطالبه خسارت دادرسی تقدیم نموده و در مرحله رسیدگی رای بر اعسار وی از پرداخت هزینه دادرسی صادر گردیده، در اینجا قانون امتیازی برای خواهان در نظر گرفته است که به موجب آن، وی موقتا از پرداخت هزینه دادرسی معاف باشد اما زمانی که رای به نفع خواهان صادر گردید در رای باید محکوم علیه را به پرداخت هزینه دادرسی محکوم نمود ودر مرحله اجرا از محکوم علیه اخذ و در حق صندوق دولت واریز گردد و نیازی به تقدیم دادخواست مجدد توسط خواهان نمی‌باشد.
نظر اقلیت
وفق ماده 513 قانون آیین دادرسی مدنی پس از ثبوت اعسار، معسر موقتا ازتادیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی معاف است و وفق ماده 511 همان قانون هرگاه مدعی اعسار در دعوای اصلی محکوم له واقع شود و از اعسار خارج گردد هزینه دادرسی از وی اخذ خواهد شد. لذا وفق مواد فوق الذکرخواهان موظف است هزینه دادرسی را درمرحله اجرا (که ملی گردیده است) تادیه نماید و سپس به موجب دادخواست جداگانه مطالبه نماید وسایر موارد(که به عنوان مثال صندوق تامین از پرداخت هزینه دادرسی معاف است و پس از صدور حکم محکوم علیه باید پرداخت نماید) استثناء بوده و نیاز به تصریح قانونی دارد.