صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/02/27
برگزار شده توسط: استان چهار محال و بختیاری/ شهر شهرکرد
موضوع
سوء نیت در بزه موضوع ماده 598 قانون مجازات اسلامی تعزیرات
پرسش
آیا جرایم موضوع ماده 598 ق.م. ا (بخش تعزیرات) مصوب 75 نیاز به سوء نیت دارد یا خیر؟
نظر هیات عالی
قسمت اول ماده 598 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375، مربوط به سوء استفاده غیر مجاز، بدون قصد تملک وجوه و اموال دولتی و عمومی است و قسمت اخیر آن، ناظر بر اهمال یا تفریطی است که موجب تضییع اموال دولتی شود؛ لذا با انطباق ماده 598 قانون فوق الذکر با مواد 144 و 145 (وتبصره آن) از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و لحاظ این که اصولاً در ارتکاب جرم، احراز عمد مرتکب ضرورت دارد و وجود سوء نیت خاص جز در موارد خاص (نظیر قسمت اخیر ماده 144 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392) ضرورت ندارد و نیز با توجه به این که اهمال از مصادیق تقصیر محسوب می‌شود، محرز می‌گردد که بزه قسمت اول ماده 598 قانون مجازات اسلامی تعزیرات عمدی بوده و نیاز به وجود سوء نیت خاص نیز ندارد و لکن بزه قسمت اخیر ماده 598 قانون مجازات اسلامی تعزیرات (اهمال یا تفریطی است که موجب تضییع اموال دولتی شود) غیر عمدی بوده و احراز تقصیر مرتکب کفایت می‌نماید و نیازی به احراز قصد وی در ارتکاب جرم نیست.
نظر اکثریت
سوء نیت در این ماده قانونی مفروض می‌باشد و لذا در این ماده نباید دنبال سوء نیت بود و صرف عدم اجازه در تصرف برای احراز وقوع جرم کافی است. همین اندازه که شخص کار خلاف قانون انجام دهد کفایت می کند.
نظر اقلیت
باید موضوع را تفکیک به دو بخش نموده و مورد بحث قرار دهیم 1 - تصرف غیر مجاز 2- اهمال موجب تضییع، لذا تصرف غیر مجاز تفاوت چندانی با اختلاس ندارد فقط در موارد جزئی تفاوت وجود دارد به همین جهت تصرف غیر مجاز نیاز به احراز سوء نیت دارد (سوء نیت خاص) اما اهمال و تفریط نیاز به سوء نیت ندارد و یا اینکه باید مجموع ماده را در نظر گرفت ؛ این جرم جرمی است غیر عمدی و اگر سوء نیت باشد اختلاس است.