صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/06/12
برگزار شده توسط: استان البرز/ شهر فردیس
موضوع
بررسی تدلیس در نکاح از جنبه کیفری
پرسش
1)آیا عنوان مجرمانه تدلیس در نکاح (موضوع ماده 647 قانون مجازات اسلامی تعزیرات) در نکاح موقت هم مصداق دارد؟
2)آیا صرف سکوت زوجه از اینکه سابقاً ازدواج نموده، تدلیس تلقی می‌گردد؟
3) آیا با وصف اینکه زوجه پس از عقد و قبل از نزدیکی حسب مقررات نام زوج سابق خود را از شناسنامه حذف نموده باشد و این موضوع را به همسر جدید خود اعلام نکرده باشد، تدلیس در نکاح محسوب می‌شود؟
نظر هیات عالی
علی‌الاصول سکوت زوجه یا زوج نمی‌تواند باعث تحقق فریب در ازدواج گردد اما به هرحال تشخیص موضوع فریب در هر مورد با توجه به شرایط پرونده و عرف و عادت بر عهده مقام قضایی است که از حیث منقطع یا دائم بودن عقد نکاح تفاوتی ندارد. در فرضی که عقد نکاح منعقد گردیده پس از آن زوجه نام همسر سابق خود را قبل از نزدیکی از سند سجلی خود حذف نماید صرف این عمل از مصادیق تدلیس محسوب نمی‌گردد.
نظر اکثریت
*در خصوص بند اول سوال؛ نکاح دائم مثل نکاح موقت می‌باشد و برخی مسائلی که در نکاح دائم مطرح می‌شود در نکاح موقت هم ممکن است مطرح شود پس تدلیس در نکاح موقت هم مصداق دارد.
*در خصوص بند دوم سوال؛
صرف سکوت زوجه از اینکه سابقاً ازدواج نموده، تدلیس تلقی نمی‌گردد بلکه اگر سکوت در خصوص عیوبی باشد که واجد اوصاف اساسی باشد و قابل اغماض نباشد، سکوت در فقدان این نوع عیوب دلالت بر تدلیس دارد و در مواردی که این عیوب اساسی نباشند و یا قابل اغماض باشند، سکوت بر فقدان آن موارد دلالت بر تدلیس ندارد.
3) در خصوص بند سوم سوال؛
اینکه زوجه پس از عقد و قبل از نزدیکی حسب مقررات نام زوج سابق خود را از شناسنامه حذف نموده باشد و این موضوع را به همسر جدید خود اعلام نکرده باشد در این مورد باید دید قصد طرفین در عقد نکاح جدید چه می‌باشد. اگر بر این مبنا باشد که نکاح سابقی صورت نگرفته باشد و این مطلب که در سابق نکاح صورت گرفته به همسر جدید گفته نشود این مورد مصداق تدلیس در نکاح می‌باشد اما زمانی که قصد طرفین در عقد نکاح جدید بر این مبنا نباشد و مهم نباشد که در سابق نکاحی صورت گرفته است یا خیر و این مطلب که در سابق نکاح صورت گرفته به همسر جدید گفته نشود این مورد مصداق تدلیس در نکاح نمی‌باشد.
نظر اقلیت
*در خصوص بند دوم سوال؛
صرف سکوت زوجه از اینکه سابقاً ازدواج نموده، تدلیس تلقی می‌گردد زیرا سکوت نوعی ترک فعل است.
*در خصوص بند سوم سوال؛
اینکه زوجه پس از عقد و قبل از نزدیکی حسب مقررات نام زوج سابق خود را از شناسنامه حذف نموده باشد و این موضوع را به همسر جدید خود اعلام نکرده باشد، تدلیس در نکاح محسوب نمی‌شود زیرا قانونگذار به صورت ضمنی این مطلب را اجازه نموده است.