تاریخ نظریه: 1395/06/29
شماره نظریه: 7/95/1516
شماره پرونده: 1020-1/168-95
استعلام:
مطابق ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری تحقیقات مقدماتی جرائم افراد 15 تا 18 سالدر دادسرا به عمل می آید
و مطابق تبصره 1 ماده مرقوم تحقیقات مقدماتی تمامی جرائم افراد زیر 15 سال به طور مستقیم در دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می آید
سوال: منظور قانونگذار از 15 سال تا 18 سال در صدر ماده و نیز 15 سال در تبصره مرقوم شمسی می‌باشد یا قمری؟ و آیا تفاوتی بین دختر و پسر وجود دارد یا خیر؟ فی المثل چنانچه پسری به سن بلوغ(15 سال تمام قمری) رسیده ولکن به سن 15 سال تمام شمسی نرسیده مرتکب جرمی مثل آدم ربایی شود آیا رسیدگی به اتهام وی در دادگاه کیفری یک مستلزم صدور کیفرخواست می‌باشد و یا اینکه می بایست به اتهام وی مستقیما در دادگاه رسیدگی شود؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا با عنایت به اصل 17 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصلاحی 1368 و ماده 304 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی و ماده یک قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1381/9/25 و مواد 88 و 89 قانون مجازات اسلامی 1392، منظور از پانزده سال در تبصره یک ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، پانزده سال تمام هجری شمسی است و تفاوتی از این حیث بین دختران و پسران وجود ندارد.
ثانیا با توجه به مقررات قسمت اخیر ماده 285 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 با اصلاحات و الحاقات بعدی، تحقیقات مقدماتی جرایم افراد 15 تا 18 سال به جز جرایم موضوع مواد 306 و 340 این قانون در دادسرای ویژه نوجوانان صورت می‌گیرد و با عنایت به تبصره یک ماده 285 قانون مذکور، تحقیقات مقدماتی تمامی جرایم افراد زیر 15 سال به وسیله دادگاه اطفال و نوجوانان به عمل می‌آید. در فرض سوال، مرتکب جرم آدم‌ربایی، فرد زیر پانزده سال است و جرم ارتکابی وی نیز با تطبیق مجازات قانونی آن (که در ماده 621 قانون مجازات اسلامی 1375 مقرر گردیده است)، با شاخص‌های ماده 19 قانون مجازات اسلامی 1392 و تبصره‌های آن، جرم تعزیری درجه 3 محسوب می‌شود که با عنایت به مواد 302 و 315 و لحاظ تبصره یک ماده 285 قانون صدرالذکر باید به طور مستقیم در دادگاه کیفری یک، ویژه رسیدگی به جرایم نوجوانان مورد رسیدگی قرار گیرد.