تاریخ نظریه: 1396/07/04
شماره نظریه: 7/96/1530
شماره پرونده: 1154-1/186-96
استعلام:
بر اساس ماده مفاد ماده 593 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 شکستگی استخوان بینی در حالتی که بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل می‌باشد و طبق نص همان ماده اگر با عیب و نقص بهبود پیدا کند موجب ارش است که در حالت اخیر در بسیاری از موارد مقدار ارش تعیین شده از ناحیه پزشکی قانونی کمتر از یک دهم دیه کامل می‌باشد که بر همین مبنا عده ای در تفسیر این ماده قانونی عقیده دارند که در این حالت علاوه بر ارش تعیین شده دیه مقدر یک دهم نیز تعلق می‌گیرد چرا که منطقی به نظر نمی‌رسد که دیه تعیین شده در حالتی که شکستگی با عیب و نقص بهبود پیدا کند نسبت به حالتی که بدون عیب و نقص اصلاح شود کمتر باشد.
س: در فرض بهبود شکستگی بینی با عیب و نقص صرفاً ارش تعلق می‌گیرد یا اینکه دیه و ارش هر دو مصداق پیدا می‌کند.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولا ماده 593 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 در خصوص دیه شکستن بینی، چهار حالت را پیش‌بینی نموده است: الف) شکستن بینی موجب فساد بینی و از بین رفتن آن باشد که یک دیه کامل باید پرداخت شود. ب) شکستن استخوان بینی که بدون عیب و نقص اصلاح شود موجب یک دهم دیه کامل، معادل 100 دینار می‌باشد که در قانون سابق نیز اشاره شده است. ج) شکستن استخوان بینی که با عیب و نقص بهبود پیدا کند که به آن، ارش تعلق می‌گیرد. د) کج شدن بینی و شکستن استخوان بینی که منجر به فساد آن نشود نیز ارش تعلق خواهد گرفت. بنابراین، فروض مطروحه در استعلام، فقط موجب تعلق ارش خواهد بود. ثانیا میزان ارش بر اساس ماده 449 قانون مجازات اسلامی 1392 تعیین می‌شود؛ یعنی دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تأثیر آن بر سلامت مجنی‌علیه و میزان خسارت وارده با در نظرگرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس، میزان آن را تعیین می‌کند.