تاریخ نظریه: 1395/09/28
شماره نظریه: 7/95/2401
شماره پرونده: 1053-1/168-95
استعلام:
مطابق ماده 341 قانون آئین دادرسی کیفری در فرضی که دادگاه بدوی تحقیقات را ناقص تشخیص دهد و پرونده در همان مرحله در حال رسیدگی باشد با توجه به اینکه مرجع عالی در این مرحله بین دادگاه بدوی و دادسرا خود دادگاه بدوی می‌باشد می‌تواند رأساً خود مبادرت به رفع نواقص نموده یا اینکه پرونده را به شعب تحقیق دادسرا جهت رفع نواقص اعاده دهد و دادسرا مکلف به رفع نواقص می‌باشد در مواردی که پرونده در مرحله تجدیدنظر مطرح شده باشد نظر به اینکه مرجع عالی در این فرض فقط دادگاه تجدیدنظر است و دادگاه‌های محترم تجدیدنظر تحقیقات را ناقص تشخیص نمایند مطابق بند الف ماده 450 قانون آئین دادرسی کیفری می‌توانند خود شعبه انجام دهد و یا به دادگاه بدوی و یا شعبه تحقیق دادسرا ارجاع نمایند حال در مواردی به جهت اهمیت موضوع دادگاه‌های محترم تجدیدنظر تحقیق توسط دادسرا را با صلاح ندانند و از این حق استفاده کرد و با وجود اینکه می‌توانند به دادسرا ارجاع نمایند اما مستقیماً به دادگاه بدوی ارجاع می‌دهند و نظر به اینکه محاکم محترم دادگاه تجدیدنظر نسبت به شعب بدوی دادگاه عالی محسوب می‌شوند و دستورات آنها برای شعب بدوی لازم الرعایه می‌باشد آیا شعبه بدوی می‌توانند عیناً پرونده را جهت رفع نقص به دادسر ارجاع نمایند یا به جهت تالی بودن نسبت به تجدیدنظر مکلف به تبعیت بوده و رأساً باید نسبت به رفع نقایص اقدام نمایند.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
در فرضی که دادگاه تجدیدنظر در راستای اعمال بند الف ماده 450 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، پرونده را حسب تشخیص خود به دادگاه صادر کننده رأی ارسال تا این مرجع رفع نقص نماید، دیگر دادگاه اخیر نمی‌تواند در اجرای ماده 341 آن قانون، پرونده را به دادسرا ارسال تا دستورات دادگاه تجدیدنظر را انجام دهد، زیرا اختیار ناشی از ماده 341 قانون یاد شده باید در محل خود یعنی هنگامی که دادگاه بدوی در حال رسیدگی ماهوی است، استفاده شود نه در غیر آن.