تاریخ نظریه: 1402/11/25
شماره نظریه: 7/1402/706
شماره پرونده: 1402-186/1-706ک
استعلام:
با عنایت به تبصره یک ماده 20 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی اصلاحی 1402:
اولاً، در جرایم عمومی (غیر انتخاباتی) که از سوی داوطلبان نمایندگی مجلس از زمان ثبت نام تا پایان مهلت رای‌گیری رخ می‌دهد، آیا امکان جلب و بازداشت آنان بدون محدودیت‌های مندرج در تبصره مذکور وجود دارد؟
ثانیاً، در صورت انصراف یا رد صلاحیت قطعی داوطلب، آیا محدودیت مذکور منتفی می‌گردد یا اینکه کماکان تا پایان مهلت رای‌گیری به جای خود باقی است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
اولاً، با توجه به تبصره یک ماده 20 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی با اصلاحات 1402: «از زمان ثبت نام تا پایان مهلت رای‌گیری، جلب و بازداشت داوطلبان نمایندگی مجلس در رابطه با اتهامات قبل از داوطلبی یا تخلفات و جرائم انتخاباتی ممنوع است مگر در... » به طور کلی هدف مقنن منع بازداشت داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی در مدت مقرر در تبصره مذکور است و اصل بر ممنوعیت جلب و بازداشت آنان است و مورد مذکور در قسمت اخیر این تبصره، استثنایی بر این اصل است. فرض سوال نیز مشمول این اصل است و داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی را نمی‌توان در رابطه با اتهامات غیر انتخاباتی که بعد از ثبت نام رخ داده است بازداشت نمود؛ مگر اینکه مشمول قسمت اخیر تبصره مذکور باشد؛ یعنی از مواردی باشد که با استدلال کتبی دادستان کل کشور تعویق تعقیب یا رسیدگی، حقوق افراد یا حقوق عمومی را در معرض تضییع قرار دهد که در این‌صورت موضوع تابع قواعد عمومی است.
ثانیاً، مقررات تبصره یک ماده 20 قانون پیش‌گفته، حکم خاصی است که فقط در مورد «داوطلبان نمایندگی» اعمال می‌شود؛ لذا در صورت انصراف رسمی از داوطلبی نمایندگی مجلس یا رد صلاحیت قطعی، وی دیگر عنوان «داوطلبان نمایندگی مجلس» را ندارد و ممنوعیت بازداشت موضوع تبصره یک ماده 20 قانون پیش‌گفته در مورد آنان اعمال نمی‌شود.