طرف دعوی مطالبه مَهر پس از فوت زوج

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/09/05
برگزار شده توسط: استان ایلام/

موضوع

طرف دعوی مطالبه مَهر پس از فوت زوج

پرسش

چنان‌چه زوجه پس از فوت شوهر که ورثه، مادر متوفیٰ و دو فرزند صغیر هستند و زوجه قیم صغار است مطالبه مَهر کند دادخواست به طرفیت چه کسانی طرح می‌شود؟

نظر هیئت عالی

مطابق ماده 1082 قانون مدنی به مجرد عقد ازدواج، زن مالک مَهر بوده و می‌تواند هرگونه تصرفی در آن کند و عندالمطالبه زوج مکلف به پرداخت آن است. حتی پس از فوت به دستور ماده 869 قانون مدنی و ماده 225 قانون امور حسبی باید قبل از تقسیم ترکه، مَهر زن که در عهده متوفیٰ بوده و از جمله دیون وی است از ماترک جدا شود. گرچه سوال مطروحه به اجمال برگزار شده چنین به نظر می‌رسد زنی که دارای دو فرزند صغیر بوده و قیم آن‌ها نیز هست مَهر خود را مطالبه نکرده و ماترک متوفیٰ بین ورثه که همسر وی و فرزندان و مادرش هستند تقسیم شده است. در این‌صورت زوجه‌ی متوفیٰ می‌تواند با تقدیم دادخواست علیه وراث، مَهرش را مطالبه کند. چون همسر متوفیٰ قیم دو فرزند صغیرش است دعوا علیه مادر متوفیٰ و دادستانی که نظارت بر اموال صغیر دارد طرح خواهد شد و دادگاه حکم به محکومیت مادر متوفیٰ به پرداخت مَهر همسر متوفیٰ به نسبت ماترک دریافتی صادر خواهد کرد و اخذ مابقی مَهر از فرزندانش با نظارت و موافقت دادستان بلامانع خواهد بود و موردی برای استعفا از قیمومت و نصب قیم دیگر نیست.

نظر اکثریت

سمت زوجه که قیم صغار است با استعفای وی زائل است و چون صغار بدون قیم و سرپرست هستند قیم دیگری (قیم اتفاقی) برای صغار تعیین می‌شود و دعوای مطالبه مَهر زوجه به طرفیت قیم صغار به قیمومت و با نظارت دادستان قابل طرح و رسیدگی است.

نظر اقلیت

چون دعوای مطالبه مَهر از ماترک متوفیٰ از ناحیه زوجه‌یی که قیم صغیر به جا مانده از شوهرش است مطرح شده زوجه در آن واحد هم مدعی است و هم مدعی‌علیه لذا زوجه نمی‌تواند مدعی‌علیه باشد. بنابراین، موقتاً در پرونده متشکله سمتش زائل و دادخواست به طرفیت مادر متوفیٰ و صغار به‌جا مانده از متوفیٰ و دادستان طرح می‌شود تا دادستان شخصاً یا با اعزام نماینده به دادگاه از صغر و غبطه دفاع کند.