صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1395/03/13
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم
موضوع
صلاحیت شورا و دادگاه عمومی در دعاوی راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا سقف 20 میلیون تومان
پرسش
با توجه به ماده 12 قانون حمایت از خانواده که به زوجه اختیار طرح دعوی در هر یک از دادگاه‌های محل اقامت زوج یا محل اقامت خود را داده است و بند ج ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف که دعاوی مربوط به خانواده تا سقف 20 میلیون تومان را در صلاحیت شوراهای حل اختلاف دانسته است، آیا زوجه می‌تواند به شورای حل اختلاف محل اقامت خود در مورد دعاوی راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا سقف مزبور (20 میلیون تومان) مراجعه کند یا این که این استثنا مختص دعاویی است که در محاکم مطرح شود؟
نظر هیئت عالی
ماده 12 قانون حمایت خانواده مصوب سال 91 که استثنایی بر قاعده‌ی عام صلاحیت است، به زوجه اختیار داده که دعاوی موضوع ماده 4 قانون مذکور را که اصطلاحاً «دعاوی خانواده یا امور خانوادگی» گفته می‌شود، در حوزه‌ی قضایی محل اقامت خود اقامه کند. از سوی دیگر مطابق بند ج ماده 9 قانون شورای حل اختلاف مصوب 1394، قانونگذار رسیدگی به سه عنوان (جهیزیه، مهریه، نفقه) از دعاوی مالی در امور خانوادگی را تا نصاب 20 میلیون تومان بر عهده‌ی قاضی شورای حل اختلاف قرار داده است. با تغییر مرجع قضایی ذی‌صلاح در دعاوی مربوط به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب یاد شده از محاکم خانواده به عهده قاضی شورای حل اختلاف، اختیار و امتیاز حمایتی از زوجه (موضوع ماده 12 قانون حمایت خانواده) در طرح دعاوی خانوادگی به محدوده‌ی اجرای بند ج ماده 9 ق.ش.ح.ا نیز تسری دارد و مختص محاکم خانواده نمی‌‌باشد؛ بنابراین زوجه می‌تواند هریک از دعاوی سه گانه مندرج در بند ج ماده 9 قانون مذکور را در شورای حل اختلاف محل اقامت خود طرح و اقامه کند.
نظر اتفاقی
در فرض سوال با عنایت به این که هم قانون حمایت خانواده و هم قانون شورای حل اختلاف در جهت تسهیل در امر رسیدگی به دعاوی خانوادگی تأکید دارند، به نظر می‌رسد در رابطه با مطالبه مهریه، زوجه‌ای که در محل اقامت خویش به شورای حل اختلاف مراجعه کرده است و خواسته وی نیز تا 20 میلیون تومان است؛ همان شورای حل اختلاف محل اقامت زوجه صلاحیت رسیدگی به دعوی مذکور را داشته باشد.