صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1383/07/10
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
درخواست تأمین قبل از حلول سر رسید چک
پرسش
در مورد چکی که وعده اش فرا نرسیده، آیا با لحاظ ماده 114 قانون آیین دادرسی مدنی چنان چه در معرض تضییع و تفریط بودن اموال خوانده ثابت نباشد قرار تأمین خواسته صادر می‌شود یا خیر؟
نظر هیئت عالی
مطابق ماده 114 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب نسبت به طلب یا مال معینی که هنوز موعد تسلیم آن نرسیده است در صورتی که حق مستند به سند رسمی و در معرض تضییع یا تفریط باشد می توان درخواست تأمین کرد. چک از جمله اسناد عادی است و ماده مزبور ناظر به اسناد رسمی است که طلب یا مال موضوع سند رسمی در معرض تضییع یا تفریط باشد. لذا تضییع یا تفریط معطوف به سند رسمی است، نه به عنوان شرط مستقل، بنابه مراتب با لحاظ مقررات ماده 108 همان قانون قبل از حلول سررسید چک نمی توان از دادگاه درخواست تأمین خواسته کرد. استثناء نظر به اینکه دیون موجل متوفا بعد از فوت حال می‌شود، با توجه به ماده 231 قانون امورحسبی پذیرش درخواست با رعایت ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه های عمومی و انقلاب منعی نخواهد داشت.
نظر اتفاقی
صدور قرار تأمین خواسته وفق ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده در مواردی که ماده مذکور به آن اشاره کرده امکان پذیر است و عموماً برای طلب یا مالی است که موعد آن فرا رسیده است اما برای طلب یا مال معینی که موعد تسلیم آن فرا نرسیده قانونگذار در ماده 114 بیان داشته در صورتی برای این امور قرار تأمین صادر شود که دارای دو شرط باشد:
1. حق مستند به سند رسمی باشد
2. در معرض تضییع و تفریط باشد. در سوال مطروحه شرط اول بیان شده در ماده 114 وجود ندارد یعنی چک سند رسمی نیست. بنابر این، حتّی اگر در معرض تضییع و تفریط بودن آن نیز اثبات شود باز به لحاظ عدم دارا بودن شرط اول نمی توان تأمین خواسته صادر کرد.