حذف نام همسر از سند سجلی المثنی در صورت فوت احدی از زوجین

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1394/02/10
برگزار شده توسط: استان قم/ شهر قم

موضوع

حذف نام همسر از سند سجلی المثنی در صورت فوت احدی از زوجین

پرسش

مطابق قسمت آخر ماده 33 اصلاحی قانون ثبت احوال مورخ 18/10/63 که مقرر می دارد: «ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنای شناسنامه درج نخواهد شد»، حال با توجه به مفاد صدر ماده مزبور و با استفاده از ملاک قوی تر فوت، آیا می توان حکم مقرر در قسمت آخر ماده را به فوت احد از زوجین در دوران عقد بستگی (غیر مدخوله) تسری داده و نام زوجین را از المثنای شناسنامه غیر مدخوله در صورت فوت احد از آنان حذف کرد یا خیر؟

نظر هیئت عالی

با توجه به وحدت ملاک ماده 33 قانون ثبت احوال و مواد 995 و 1000 قانون مدنی در صورت استنکاف اداره ثبت احوال از حذف نام و مشخصات همسر فوت شده از سند سجلی و خودداری از صدور شناسنامه المثنی بدون درج نام و مشخصات همسر فوت شده در ازدواج غیر مدخوله یا طرح دعوی حقوقی از سوی ذی نفع (معمولا زوجه خواهان الزام اداره ثبت احوال به حذف نام و مشخصات همسر متوفی از سند سجلی خود در نکاح غیر مدخوله می‌باشد.) و تلقی آن به عنوان دعوی حقوقی با وصف ترافعی، دادگاه ذی صلاح وارد رسیدگی شده و با حصول شرایط و ارکان دعوی، حکم به الزام اداره ثبت احوال مربوط صادر می‌نماید، بعلاوه هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رای شماره 183 مورخ 10/6/81، بخشنامه سازمان ثبت احوال را مبنی بر اجرای مفاد ماده 33 قانون ثبت احوال صرفا در خصوص سند سجلی زوجه، باطل نموده و قابل تسری به سند سجلی زوج نیز می‌باشد.

نظر اتفاقی

مسئله ارث ربطی به مسئله حذف نام زوجین در سند سجلی المثنی پس از طلاق (در صورتی که زوجه غیر مدخوله باشد) ندارد؛ چرا که زمانی که زوج فوت کرد ازدواج خود به خود باطل می‌شود؛ لذا لزومی ندارد درفوت نام زوج از شناسنامه زوجه نیز حذف شود.
نظرهای ابرازی:
حتی اگر زوجه مدخوله هم باشد؛ ولی مدت تمام شده باشد (متعه) در آن جا هم منعی وجود ندارد.