صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1389/01/10
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر خواف
موضوع
ضمانت اجرای ماده 1060 قانون مدنی
پرسش
اگر زن ایرانی با یک تبعه خارجه بدون رعایت مقررات ماده 1060 قانون مدنی ازدواج کند، وضعیت حقوقی ازدواج نامبرده چگونه است و به عبارت دیگر، ضمانت اجرای ماده 1060 قانون مدنی چیست و آیا چنین ازدواجی قابل ثبت رسمی خواهد بود؟
نظر هیئت عالی
هر چند در باب ضمانت اجرای ماده 1060 قانون مدنی، بعضی از حقوقدانان اعتقاد به عدم نفوذ نکاح از نظر قوانین و دادگاه‌های ایران دارند ولیکن با توجه به اطلاق ماده 17 قانون ازدواج که مقرر داشته: «... هر خارجی که بدون اجازه مذکور در فوق با زن ایرانی ازدواج نماید به حبس تأدیبی... محکوم خواهد شد.» به نظر می‌رسد که قانون ازدواج متعرض اصل نکاح نشده است. در عین حال با توجه به عموم مقررات، شرایط صحّت نکاح در فصل چهارم قانون مدنی اصل نکاح محل تردید نمی‌باشد. زوج تکلیف دارد مطابق آیین‌نامه زناشویی بانوان ایران با اتباع بیگانه غیرایرانی مصوب 1345/7/6 هیأت وزیران، اجازه مخصوص کسب نماید و پس از آن، ثبت رسمی ازدواج امکان‌پذیر خواهد شد.
نظر اتفاقی
اگر زن ایرانی بدون رعایت تشریفات و کسب اجازه از دولت با تبعه خارجی ازدواج نماید، ازدواج مشارٌالیه صحیح بوده است و کسب اجازه مانع صحت عقد نکاح نخواهد بود. لکن ثبت ازدواج محتاج کسب اجازه از دولت است و چنین ازدواجی قبل از رعایت تشریفات و کسب اجازه دولت، قابل ثبت رسمی در محاضر ازدواج نخواهد بود و زوج تبعه خارجی به موجب ماده 17 قانون ازدواج مصوب 1310 مسئولیت جزایی خواهد داشت.