تاریخ نظریه: 1389/02/08
شماره نظریه: 7/89/667
شماره پرونده: 89-97-15
استعلام:
با فرض اجباری نبودن تعیین وکیل برای اقامه دعاوی حقوقی، آیا محکوم کردن طرف دعوی به پرداخت خسارت حق‌الوکاله وکیل معاضدتی یا وکیل تعیینی صحیح است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با توجه به رأی وحدت رویه شماره 714 مورخ 1388/12/11 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور برای اقامه دعاوی حقوقی، شکایت از آراء و دفاع از آنها دخالت وکیل قانوناً الزامی نیست. ولی با عنایت به اینکه در شق 12 بند ب فصل دوم دستورالعمل شماره 1 از طرح جامع رفع اطاله دادرسی مصوب 1384/7/30 ریاست قوه‌قضائیه مقرر شده است «اگر متقاضی در دعوی، محکومٌ له واقع شود حق‌الوکاله جزء خسارات دادرسی از محکومٌ‌علیه به حکم دادگاه دریافت خواهد شد»، بنظر می‌رسد اولاً حق‌الوکاله موضوع شق 12 بند ب فصل دوم از دستورالعمل مزبور باید براساس آیین‌نامه تعرفه حق‌الوکاله، حق‌المشاوره و هزینه سفر وکلای دادگستری و وکلای موضوع ماده 187 قانون برنامه سوم توسعه... مصوب 1358/4/27 ریاست قوه‌قضائیه (مندرج در روزنامه رسمی شماره 17889 مورخ 1385/5/5) مطالبه شود. ثانیاً ذکر آن در حکم دادگاه و محکومیت محکومٌ‌علیه به پرداخت آن، مستلزم مطالبه حق‌الوکاله موصوف توسط وکیل معاضدتی یا خواهان است. ثالثاً وصول آن در صورت استنکاف محکومٌ‌علیه از اجرای حکم مزبور، مستلزم تقاضای آن ضمن درخواست اصدار و ابلاغ اجرائیه، علیه محکومٌ‌علیه است.