صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1398/09/20
برگزار شده توسط: استان خراسان رضوی/ شهر قوچان
موضوع
تاثیر تقدیم دادخواست خارج از مهلت ده روزه قانونی بر قرار تامین خواسته
پرسش
1- اگر خواهان پس از ده روز از تاریخ صدور قرار تامین خواسته، دعوای اصلی را مطرح کند آیا خوانده می‌تواند مطابق ماده 112 ق.آ.د.م رفع اثر از تامین خواسته را به علت طرح نکردن دادخواست در مدت ده روز بخواهد؟ یا اینکه درخواست رفع تامین در این مورد ناظر به فرضی است که اساساً دادخواست تقدیم نشده باشد؟
2- اگر دادخواست اصلی پس از مهلت ده روز از صدور تامین خواسته مطرح و منتهی به صدور حکم قطعی غیابی و صدور اجرائیه گردد و در مرحله اجرا اقدامات تامینی تبدیل به اجرائی شود در این مرحله آیا با واخواهی محکوم علیه غیابی و پذیرش واخواهی از تامین خواسته و عملیات اجرا رفع اثر می‌گردد یا باید عملیات اجرا متوقف شود تا تعیین تکلیف واخواهی ؟
3- اگر بعد از صدور حکم قطعی و صدور اجرائیه در مرحله اجرا اقدام تامینی تبدیل به اقدام اجرائی گردد محکوم علیه می‌تواند مطابق ماده 112 ق.آ.د.م به جهت طرح دادخواست خارج مهلت ده روز رفع اثر از تامین خواسته را بنماید؟ یا چون اقدام تامینی تبدیل به اقدامات اجرائی گردیده دیگر موضوع تامین خواسته منتفی است؟ در ضمن تامین خواسته به طرفین ابلاغ شده به ان اعتراضی ننموده اند.
نظر هیئت عالی
نظر اکثریت هیات عالی: در صورتی که خواهان ظرف مدت ده روز از تاریخ صدور قرار تامین خواسته مبادرت به تقدیم دادخواست ننمایند، مطابق ماده 112 قانون آیین دادرسی مدنی با درخواست خوانده از قرار تامین خواسته رفع اثر به عمل آمده و لغو می‌گردد و این حکم شامل مواردی هم که خارج از مهلت 10 روزه اقدام به تقدیم دادخواست نموده باشد نیز می‌شود
نظر اقلیت هیات عالی: بعد از اقامه دادخواست ولو اینکه دادخواست پس از انقضاء مهلت ده روز از تاریخ صدور قرار تامین باشد درخواست خوانده در مورد رفع تامین قابل ترتیب اثر نیست.
نظر اکثریت
با توجه به صراحت ماده 112 قانون آئین دادرسی مدنی چون در مهلت قانونی (ده روز) نسبت به اصل دعوا دادخواست داده نشده است لذا در هر مرحله که باشد به درخواست خوانده قرار تامین لغو می‌گردد. شرط بقای قرار تامین تقدیم دادخواست در مهلت قانونی است در غیر اینصورت با درخواست خوانده این قرار باید لغو شود.
نظر اقلیت
با توجه به ماده 112 قانون آئین دادرسی مدنی در مورد سوال پس از صدور قرار تامین خواسته می توان 5 حالت را درنظر گرفت.1- حالت اول اینست که پس ازصدور قرار تامین خواسته، خواهان در مهلت ده روز قانونی طرح دعوی کرده است.2 -حالت دوم اینست که پس از صدور قرار تامین خواهان اساسا هیچگونه دادخواستی نسبت به اصل دعوی طرح نکرده است.3- حالت سوم اینست که خواهان خارج از مهلت قانونی ده روز نسبت به اصل دعوی، دادخواست طرح نموده ولی هنوز رای صادرنشده است و خوانده درخواست لغو تامین را مطرح می کند. 4- حالت چهارم اینست که خواهان دادخواست اصلی را خارج از مهلت طرح کرده زمانی که خوانده درخواست لغو تامین را مطرح می‌نماید دعوای اصلی منتهی به صدور رای شده ولی هنوز اجرائیه صادر نشده است.5- حالت پنجم اینست که خواهان دادخواست اصلی را خارج از مهلت طرح کرده و زمانی که خوانده درخواست لغو تامین را مطرح می‌نماید دعوای اصلی منتهی به صدور رای و اجرائیه شده است.
در مورد حالت اول با درخواست خوانده به طور قطع قرار تامین لغو نمی گردد به علت اینکه کاملا شرایط ماده 112 قانون آیین دادرسی مدنی رعایت شده است و در مورد حالت پنجم نیز با توجه به اینکه اقدام تامینی دادگاه تبدیل به اقدام اجرائی شده و با صدور اجرائیه موجبی برای رفع بازداشت از مال توقیفی نیست لذا دراین حالت نیز به طور قطع و به علت وجود اجرائیه به درخواست خوانده از قرار و توقیف لغو اثر نمی شود.در مورد حالت دوم نیز با توجه به اینکه اساسا دعوایی طرح نشده (عم از مهلت یا خارج از مهلت) به طور قطع با درخواست خوانده قرار تامین لغو می‌گردد. پاسخ در مورد حالتهای اول، دوم و پنجم به شرح فوق قاطع است ولی در مورد حالتهای سوم و چهارم با توجه به اینکه دادخواست نسبت به دعوای اصلی طرح شده و منتهی مراتب خارج از مهلت قانونی است لذا تردید وجود دارد که ایا با درخواست خوانده باید قرار تامین لغو شود یا خیر؟ و تردید از این رو حاصل شده که از ظاهر ماده 112 قانون آئین دادرسی مدنی بر می آید برای لغو تامین دو شرط به طور توام لازم است شرط اول؛ در مهلت دادخواست داده نشود و شرط دوم؛ خوانده درخواست لغو تامین نماید. و در مورد بحث و در این دو حالت دادخواست تقدیم شده است و وجود همین دادخواست موجب تردید در پذیرش درخواست خوانده جهت لغو تامین شده و درموارد تردید باید به اصل اجرائی بودن آراء استناد کرد و با تمسک به این اصل در مورد حالتهای سوم و چهارم نباید به درخواست لغو تامین خوانده ترتیب اثر داد.به عبارت دیگر ماده 112 قانون ایین دادرسی مدنی بطور متقن ناظر به مواردی است که اساسا دادخواستی تقدیم نمی گردد ولی فرضی که دادخواست تقدیم می‌شود ولی خارج از مهلت است در این ماده مسکوت بوده که باید به اصل اجرائی بودن آراء مراجعه و مانع از لغو تامین گردید.