طرح دعوی بین دادرس با همسر یا فرزند یکی از طرفین پرونده دعوی حقوقی یا جزایی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/06/27
برگزار شده توسط: استان لرستان/ شهر دورود

موضوع

طرح دعوی بین دادرس با همسر یا فرزند یکی از طرفین پرونده دعوی حقوقی یا جزایی

پرسش

اگر دادرس از پسر یکی از اصحاب دعوی شکایت نماید، آیا طبق ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی، جزء موارد رد دادرس هست یا خیر؟

نظر هیات عالی

نظر به صلاحیت عام قاضی در رسیدگی به پرونده‌ها، می‌باید صرفاً موارد استثنا را مضیق تفسیر نموده که با توجه به بند ه- و ج ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی، به نظر می‌رسد ظهور ماده موصوف در فرزند و همسر قاضی می‌باشد؛ لذا درفرض سوال؛ مورد از موارد رد دادرس نبوده؛ لذا نظر اکثریت مورد تائید هیات عالی می‌باشد.

نظر اکثریت

به استناد بند ه- ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی و بند ج همین ماده منظور از فرزند و همسر بستگان دادرس می‌باشد نه همسر و فرزند طرفین زیرا کلمه او که در بند ه- بیان شده منظور دادرس هست که اگر بین دادرس - همسر یا فرزند وی دعوی حقوقی یا جزایی بین طرفین مطرح باشد دادرس قرار امتناع صادر می‌نماید و اگر بین دادرس با همسر یا فرزند یکی از طرفین پرونده دعوی حقوقی یا جزایی مطرح باشد از موارد رد نیست زیرا اگر خلاف این امر بود بایستی در ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری ذکر می‌گردید که اگر در دادگاه‌های حقوقی یا دعاوی حقوقی این موارد باشد تسری پیدا کند و ماده اخیرالذکر فقط در مورد شکایت کیفری هست نه حقوقی و در فرض سوال دادرس بایستی رسیدگی را ادامه دهد.

نظر اقلیت

با توجه به اینکه در بند ه- ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی، اولاً؛ مرجع ضمیر او، هم به قاضی و هم به یکی از طرفین برمی‌گردد؛ یعنی اگر بین دادرسی - فرزند یا همسر وی با یکی از طرفین و همسر و فرزند آن‌ها دعوی حقوقی و جزایی مطرح باشد، دادرس قرار امتناع صادر می‌نماید و فقط مختص دادرس - همسر و فرزند وی نمی‌باشد. ثانیاً؛ فلسفه وضع این بند رعایت بی‌طرفی توسط قاضی رسیدگی کننده است که در صورت وجود قرابت مذکور بین دادرس و همسر و فرزند وی با طرفین و بلعکس بایستی فارغ از رسیدگی شود. ثالثاً؛ اگر بپذیریم که در ماده 91 قانون آیین دادرسی مدنی ابهام وجود دارد، قانون‌گذار در ماده 421 قانون آیین دادرسی کیفری ابهام را برطرف نموده و دعوی حقوقی و کیفری بین دادرس - همسر و فرزند با طرفین و بالعکس از ناحیه طرفین همسر و فرزند آن‌ها با دادرس را پذیرفته است، پس در فرض سوال دادرس می‌بایست قرار امتناع را صادر نماید.