تاریخ نظریه: 1395/07/13
شماره نظریه: 7/95/1661
شماره پرونده: 1101-1/186-95
استعلام:
1- احتراما در خصوص ماده 77 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که پیرو درخواست قاضی اجرای احکام کیفری از دادگاه صورت می‌گیرد آیا می‌تواند در صورتی که ترتیب پرداخت ضرر و زیان شاکی معین گردیده محکومیت حبس متهم را تعلیق نمود با این استدلال که تعلیق مجازات نوعی تخفیف محسوب می‌گردد و آیا چنین تصمیمی قطعی است یا قابل تجدید نظر؟
2- آیا پس از صدور حکم توسط دادگاه و قطعی شدن آن و قبل از معرفی متهم به زندان می توان با تقاضای محکوم علیه قرار تعلیق اجرای مجازات صادر نمود و رد صورتی که امکان آن میسر است آیا تصمیم دادگاه در این خصوص قطعی است یا قابل تجدید نظر؟ (ماده 49 قانون مجازات اسلامی)
3- نظر به اینکه وفق ماده 127 قانون مجازات اسلامی مجازات معاون در جرایم تعزیری یک تا دو درجه پائین تر از مجازات جرم ارتکابی است مجازات معاونت در جرایم تعزیری درجه 8 به چه نحوی تعیین می‌گردد ؟/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- اعمال مقررات ماده 77 قانون مجازات اسلامی 1392 که در فصل نهم (مجازات‌های جایگزین حبس) پیش-بینی شده است، صرفا ناظر به مجازات‌های جایگزین حبس است و به سایر مجازات‌ها تسری ندارد و اصولا این ماده ارتباطی به تعلیق اجرای مجازات که در فصل ششم بخش دوم کتاب اول قانون مجازات اسلامی (ماده 46 به بعد) آمده است، ندارد.
2- هرچند که طبق ماده 49 قانون مجازات اسلامی 1392، دادگاه می‌تواند ضمن حکم محکومیت یا پس از آن، قرار تعلیق اجرای مجازات صادر کند، اما با عنایت به ماده 46 قانون مذکور، چنانچه حکم محکومیت، صادر و دادگاه، فارغ از رسیدگی شود، فقط به درخواست دادستان یا قاضی اجرای احکام یا محکوم، چنانچه یک سوم مجازات اجرا شده باشد، دادگاه صادر کننده حکم قطعی می‌تواند با احراز شرایط مقرر در قانون، قرار تعلیق اجرای مجازات را صادر کند و بدون رعایت این شرایط، مجاز به صدور قرار تعلیق اجرای مجازات نیست.
3- با توجه به اینکه مجازات معاون در جرایم موجب تعزیر، طبق بند ت ماده 127 قانون مجازات اسلامی 1392، یک تا دو درجه پایین‌تر از مجازات جرم ارتکابی است و برای معاونت در جرایم تعزیری درجه 8، مجازاتی در قانون تعیین نشده است، طبق اصل قانونی بودن جرم و مجازات که در ماده 2 قانون یادشده نیز پیش‌بینی شده است، معاونت در جرایم تعزیری درجه 8، جرم شناخته نمی‌شود./ش ﻫ