صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/04/05
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر بهشهر
موضوع
محاسبه دیات متعدد وارده مجنی علیه
پرسش
الف به وسیله یک قبضه سلاح شکاری تک لول دو فقره تیر به سمت شخص ب شلیک می‌نماید که در این جرم سه ناحیه از بدن فرد به وسیله ساچمه‌های موجود در فشنگ تفنگ شکاری مورد اصابت قرار می‌گیرد. بدین شرح که پزشکی قانونی در گواهی صادره اعلام می‌نماید 88 ساچمه در باسن راست و 5 ساچمه در ساعد چپ و 66 ساچمه در پهلوی راست. حال با توجه به مفاد مواد 534 و 713 قانون مجازات اسلامی دیه فرد الف چگونه محاسبه می‌گردد؟ آیا جمع ساچمه‌های شمارش شده هریک به عنوان یک نافذه یا جائفه در دیه محاسبه می‌گردد یا اینکه دیه نواحی مختلف بدن تداخل می‌نماید؟
نظر هیئت عالی
چنانچه ساچمه‌ها در یک نقطه چنان نزدیک بهم اصابت نمایند که یک آسیب محسوب شود تداخل می‌کنند و برحسب مورد یک دیه نافذه یا جائفه تعلق می‌گیرد ولی اگر هر ساچمه‌ای ایجاد یک نافذه یا جائفه کند و فاقد شرایط چهارگانه مذکور در ماده 543 باشد هرکدام دیه جداگانه خواهد داشت.
نظر اکثریت
مطابق ماده 538 قانون مجازات اسلامی، اصل بر تعدد دیات و به عبارتی عدم تداخل دیات می‌باشد پاسخ سوال این است که دیه تداخل نمی‌نماید در فرض سوال ماده 713 مربوط به جراحات است که از 709 شروع می‌شود. نافذه برای جایی به کار می‌رود که سلاح به بدن فرد اصابت نمی‌نماید باید تک تک دیات محاسبه و لحاظ شود.
در فرض سوال در ماده 543 گفته در صورت مجموع شرایط یعنی باید تمام شرایط مجموعاً وجود داشته باشد. این جراحات در یک محل نیست، در ساعد یکی، در پهلو یکی در ران یکی، در سه عضو می‌باشد، بند ب ماده 543 می‌گوید همه آسیب‌ها در یک عضو باشد ماده 538 اصل اولیه را اعلام نموده است در 543 هم چون در قانون سابق وجود نداشت، قانون آمده مشکل را حل نموده است.
ماده 543 استثنایی است بر ماده 538، قانون گذار در مقام آنست که بیان نماید، اگر این شرایط وجود داشت دیه تداخل می‌نماید.
نظر اقلیت
اولاً در فرض سوال نافذه صرفاً در دست و پا ثابت است و در سایر اعضای بدن جائفه محسوب می‌گردد. در فرض سوال می‌بایست در هر عضو چهار فقره شروط ماده 543 جمع گردد به عنوان مثال هر 4 شرط در پهلو و 4 شرط در دست و 4 شرط در ران پا وجود داشته باشد که در فرض سوال چنین چیزی ثابت است. لذا سه فقره دیه ثابت است یک جائفه و دو نافذه.