صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1396/10/05
برگزار شده توسط: استان اصفهان/ شهر نجف آباد
موضوع
مرجع اعتراض به احکام موضوع خانواده صادره از شورای حل اختلاف
پرسش
مرجع اعتراض به احکام با موضوع خانواده صادره از شوراهای حل اختلاف، دادگاه خانواده است یا دادگاه عمومی حقوقی؟
نظر هیئت عالی
طبق رای وحدت رویه شماره 773- 97/9/20 هیات عمومی دیوان عالی کشور مرجع تجدیدنظر از آرای قاضی شورای حل اختلاف در دعاوی خانوادگی داخل در صلاحیت شورا، دادگاه عمومی (حقوقی) است.
نظر اکثریت
نظر به اینکه قانون شوراهای حل اختلاف که آخرین اراده قانونگذار در این بخش است رسیدگی بدوی به برخی دعاوی داخل در صلاحیت دادگاه خانواده را به شورای حل اختلاف اعطا نموده است و از دیگر سو ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف، مرجع تجدیدنظر احکام شورا را صرف‌نظر از موضوع دعوا، دادگاه عمومی حقوقی یا کیفری دو می‌داند، علی هذا؛ همان قانونی که برخی دعاوی خانواده را از صلاحیت دادگاه خانواده خارج و به شورای حل اختلاف صلاحیت داده است، رسیدگی به اعتراض به آرای شورا را در این بخش هم در صلاحیت محاکم حقوقی قرار داده است. لذا مرجع رسیدگی به اعتراض به احکام خانواده صادره از شورای حل اختلاف دادگاه عمومی حقوقی است.
نظر اقلیت
نظر به اینکه بین دو مقرره قانونی ماده یک قانون حمایت خانواده و ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف، تعارض واقعی وجود ندارد و این تعارض صرفا ظاهری است، لذا بنا بر قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح» جمع دو دلیل لازم می‌آید. توضیح آن که در نگاه اول به نظر می‌رسد ماده یک قانون حمایت خانواده که رسیدگی به دعاوی خانواده را در صلاحیت دادگاه خانواده قرار داده است با ماده 27 قانون شوراهای حل اختلاف که اعتراض به کلیه آرای صادره از شورای حل اختلاف را در صلاحیت محاکم عمومی می‌داند معارض است، در حالی که این تعارض واقعی نبوده و از بین هشت وحدت لازم برای تعارض برخی شرایط آن مفقود است.
توضیح دیگر آنکه برای تحقق تعارض واقعی 8 وحدت شرط است:
در تناقض هشت وحدت شرط‌دان
وحدت موضوع و محمول و مکان
وحدت شرط و اضاف و کل و جزئ
قوه و فعل است در آخر زمان
چون وحدت جزء و کل در این جا وجود ندارد و یک مقرره عام و یکی خاص است. خاص بر عام حمل شده و عمل به خاص که صلاحیت محاکم خانواده است می‌شود. لذا رسیدگی به این دعوا در صلاحیت دادگاه خانواده است.