تاریخ نظریه: 1399/06/22
شماره نظریه: 7/99/766
شماره پرونده: 99-168-766 ک
استعلام:
دادگاه تجدید نظر استان در مواجهه با رایی که مصداق تبصره ماده 455 قانون آیین دادسی کیفری باشد به چه نحو باید رفتار کند؟ آیا باید رأی بدوی را نقض کرده تا دادگاه بدوی پس از مراعات تشریفات دادرسی مجددا اصدار رای کند یا این‌که بدون نقض رأی، پرونده را با ذکر نواقص اعاده کند و یا با انجام رسیدگی مطابق مقررات و تشریفات دادرسی که در مرحله بدوی مغفول مانده است، در نهایت رای بدوی را به لحاظ عدم رعایت تشریفات دادرسی موجب بیاعتباری رای وفق ظاهر تبصره مذکور نقض و راسا مبادرت به صدور رای کند یا آن‌که قطع نظر از ترک تشریفات دادرسی موجب بیاعتباری رای در مرحله بدوی و بدون نقض آن، به واسطه جبران نواقص و انجام تشریفات در مرحله بعدی اظهارنظر ماهوی کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
کیفیت رسیدگی دادگاه تجدید نظر پس از تشکیل جلسه و اعلام ختم دادرسی در بندهای سهگانه ماده 455 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 به صراحت مشخص شده است. بر این اساس، طبق تبصره همین ماده، چنانچه عدم رعایت تشریفات دادرسی به درجه‌ای از اهمیت باشد که موجب بیاعتباری رأی دادگاه نخستین شود، دادگاه تجدید نظر حکم را نقض و حسب مورد طبق بند «ب» یا «پ» این ماده در ماهیت انشای رأی می‌‌کند. لذا نقض رأی و اعاده پرونده به دادگاه نخستین جهت صدور رأی مجدد به استثنای مورد مذکور در قسمت اخیر بند «ب» ماده 450 قانون یادشده فاقد وجاهت قانونی است.