مرور زمان شکایت طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/07/15
برگزار شده توسط: استان گیلان/ شهر رشت

موضوع

مرور زمان شکایت طبق قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

پرسش

با توجه به اینکه قانون کاهش مجازات حبس مصوب 1399 در ماده 11 دامنه شمول جرائم قابل گذشت را توسعه داده و مصادیق دیگری از جرایم را قابل گذشت دانسته، آیا مرور زمان شکایت موضوع ماده 106 قانون مجازات اسلامی سال 1392 در خصوص جرائم قابل گذشت اخیر‌التصویب مثل خیانت در امانت، در پرونده‌های مطروحه قبل از 1399/4/11 در شعب دادسرا و دادگاه‌ها (بدوی و تجدیدنظر) و اجرای احکام قابل تسری می‌باشد؟

نظر هیئت عالی

نظریه مشورتی شماره 7/99/519 مورخ 99/4/31 اداره کل حقوقی قوه قضائیه به شرح زیر مورد تایید اعضاء هیأت عالی است: در فرض استعلام که شاکی پیش از لازم‌لاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری 1399، مطابق قانون حاکم، شکایت خود را مطرح کرده است، تغییر وصف جرم غیر قابل گذشت به جرم قابل گذشت به موجب قانون لاحق (ماده 104 قانون مجازات اسلامی اصلاحی 1399) با توجه به طرح شکایت شاکی در زمان قانون سابق و شروع به تعقیب متهم و در نتیجه انتفای مرور زمان شکایت، موجب قانونی جهت تسری مقررات ماده 106 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نسبت به فرض استعلام وجود ندارد.

نظر اکثریت

از تاریخ تصویب قانون جدید جرایمی که مشمول این قانون میشوند از لحاظ مرور زمان شکایت قابل تسری به گذشته نیست چون از حقوق مکتسبه شاکی قبل از تصویب قانون جدید بوده و هچنان این حق پابرجاست و چون در گذشته هنوز قانون وضع نشده بود تا شاکی اطلاع از محدودیت زمانی شکایت داشته باشد و زمانی که در گذشته شکایت کرده و الان قانون جدید وضع شده است همچنان حق شاکی طبق قانون قدیم پابرجاست.

نظر اقلیت

قوانین شکلی عطف به ماسبق می‌شوند چون با تفسیر به نفع متهم باید این جرایم را قابل گذشت بدانیم ولی در خصوص پرونده‌های اجرای احکام قابل تسری نیست. نظریه مشورتی شماره 508/99/7 مورخ 1399/4/31 در همین خصوص اظهار می دارد: اولا با توجه به بند ماده 11 قانون مجازات اسلامی قوانین مربوط به مرور زمان نسبت به جرایم سابق بر وضع قانون فورا اجرا میشود بنابراین با لازم الاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس نسبت به کلیه جرایم تعزیری که در نتیجه کاهش درجه مجازات آنها، مواعد مرور زمان نیز کاهش یافته باشد، مواعد انواع مرور زمان شکایت، تعقیب، دادرسی و اجرای احکام مطابق درجات جدید مجازات محاسبه میشود. ثانیا مبدا مرور زمان شکایت در ماده 106 مجازات اسلامی مشخص شده است و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مصوب 1399 حکم خاصی در خصوص مبدا مرور زمان شکایت ندارد و از سوی دیگر تغییر وصف جرم غیر قابل گذشت به جرم قابل گذشت در قانون لاحق در ماده 104 اصلاحی از مصادیق قوانین مساعد به حال متهم موضوع ماده 10 این قانون محسوب می‌شود. بنابراین اگر شاکی تا تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون لاحق شکایت خود را مطرح نکرده باشد، چنانچه تا این تاریخ مواعد مذکور در ماده 106 این قانون سپری شده باشد، موجب قانونی جهت تعقیب کیفری متهم وجود نداشته و باید قرار موقوفی تعقیب صادر شود اما اگر شاکی پیش از لازم‌الاجرا شدن قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مطابق قانون حاکم شکایت خود را مطرح کرده باشد تغییر وصف جرم غیر قابل گذشت به جرم قابل گذشت به موجب قانون لاحق با توجه به طرح شکایت شاکی در زمان قانون سابق و شروع به تعقیب متهم و در نتیجه انتفای مرور زمان شکایت موجب قانونی جهت تسری مقررات ماده 106 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 وجود ندارد.