صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1385/05/20
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر آمل
موضوع
فرایند تشریفات دادرسی مربوط به فسخ نکاح بعد از صدور حکم حجر
پرسش
یکی از زوجین مدعی فسخ نکاح به دلیل جنون طرف مقابل است و دادخواست فسخ نکاح به دادگاه تقدیم می‌کند. خوانده دعوا چه کسی باید باشد؟
آیا خود مجنون می‌تواند خوانده دعوا قرار گیرد؟ یا این‌که پس از معرفی به پزشکی قانونی و اثبات جنون این پرونده مختومه شود و درخواست حجر طرف دعوا شده و سرپرست تعیین شود و پس از آن طرح دعوا به طرفیت سرپرست تقدیم دادگاه شود (پاسخ آن در هر یک از جنون ادواری و اطلاقی چگونه است)؟
نظر هیئت عالی
چنان‌چه دادگاه در همان اثنای رسیدگی به دعوای فسخ نکاح در مورد ادعای زوجه نسبت به جنون زوج تحقیقات لازم را از قبیل تحقیق از گواه و معرفی به پزشکی قانونی به عمل آورد و شواهد و قرائن مثبت جنون زوج باشد دادگاه وفق بند (3) ماده 84 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی قرار رد دعوا را صادر می‌کند و زوجه باید طبق ماده 1221 موضوع را به دادستان جهت نصب قیم اعلام کند و پس از نصب قیم دعوا را به طرفیت قیم اقامه کند. چنان‌چه پس از تحقیقات در جریان رسیدگی عدم جنون زوج برای دادگاه ثابت شد دعوای زوجه ماهیتاً مردود اعلام می‌شود. در این‌صورت اگر زوجه با طرح دعوای اثبات جنون موفق به اخذ صدور حکم حجر شد مجدداً می‌تواند اقامه دعوا به طرفیت قیم همسرش کند.
بنابراین، موضوع مشمول ماده 19 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی نیست، و نظر اقلیت تأیید می‌شود.
نظر اکثریت
ابتدا باید اثبات جنون و حکم حجر صادر و تفهیم شود و پس از آن دعوای فسخ نکاح به طرفیت متهم طرح شود. بنابراین، در شرایط فعلی باید قرار عدم استماع دعوا صادر شود.
نظر اقلیت
چون جنون مدعی‌علیه ثابت نشده است، فرد می‌تواند به عنوان خوانده‌ی دعوا طرف دعوا قرار گیرد.